WK 2023: Voorbeschouwing wegwedstrijd elite vrouwen – Kopecky versus Nederland versus de rest?
foto: Cor Vos
vrijdag 11 augustus 2023 om 07:00

WK 2023: Voorbeschouwing wegwedstrijd elite vrouwen – Kopecky versus Nederland versus de rest?

Het Super WK Wielrennen, letterlijk en figuurlijk, wordt afgesloten met een regelrechte knaller: de wegwedstrijd voor vrouwen. WielerFlits kijkt vooruit!

Historie

De historie van het WK wielrennen is ook bij de vrouwen een zeer rijke. Grote triomfen, pijnlijke nederlagen, heerlijke intrige en alles daartussenin. Een hoop recente verhalen onthouden we nog wel, maar een hoop verhalen van vroeger tijden dreigen in de vergetelheid te raken. Onterecht, vinden we, dus daar gaan we iets aan doen. We zouden het bijvoorbeeld kunnen hebben over het eerste WK voor vrouwen in Reims, maar we trekken liever eens een ander verhaal uit de archiefkasten.

Yvonne Reynders werd in 1959 de winnares van het tweede wereldkampioenschap voor vrouwen. Het WK voor mannen vond plaats in Zandvoort, maar de vrouwen konden er niet om de regenboogtrui strijden. Tijdens het UCI-congres het jaar daarvoor had de Nederlandse organisatie namelijk aangegeven dat het houden van de vrouwenwedstrijd niet mogelijk zou zijn. Al werd er ook al snel gefluisterd dat ze daar gewoon liever geen vrouwen zagen fietsen.

Andere tijd, net wat u zegt.

Wat de daadwerkelijke reden ook was, het wielerfeest ging niet door en het zag er zelfs even naar uit dat Elsy Jacobs geen opvolgster zou kunnen krijgen. Gelukkig sprong de Belgische bond in het ontstane gat. Niet dat ze daar nu per se enorm vooruitstrevend waren, kort voor het wereldkampioenschap werd pas het eerste officiële BK gehouden, maar er kwam een WK. De Vélo Club Rotheusien tekende op 2 augustus 1959 voor de organisatie. Alles te elfder ure, maar het kwam voor elkaar. En mooi voor het organiserende land: er won ook een Belgische. Wie? Yvonne Reynders, natuurlijk. Maar zo natuurlijk was dat allemaal niet, want twee andere Belgische vrouwen in de selectie vonden dat zij eigenlijk wereldkampioen hadden moeten worden.

In Rotheux-Rimière, een nederzetting op een goede vijftien kilometer van luik, goot het op die bewuste 2 augustus van de regen, zoals het in de Ardennen nu eenmaal heel wat dagen per jaar doet. Glaswegians, die dit jaar het WK in hun stad verwelkomen, zouden zich er direct thuis hebben gevoeld. Een spekglad parcours dus, dat achttien keer moest worden afgelegd. Goed voor een inspannende douchebeurt over een kilometer of 72.

Marie-Thérèse Naessens rekende zich al bijna rijk. “Ik was in vorm en zat goed geplaatst in koers, maar raakte betrokken in de massale valpartij in de voorlaatste ronde. Enkel de rensters achteraan het peloton konden de valpartij vermijden. Eenmaal terug recht was het te laat om ze nog in te halen.” Ook Victoire Van Nuffel dacht de koers te gaan winnen. Twee maanden daarvoor had ze het eerste officiële BK gewonnen en ze zou ook op haar rappe benen kunnen rekenen.

Jammer alleen dat Elsy Jacobs haar ten val bracht. De winnares van het eerste officiële WK Reims heeft dit volgens Van Nuffel op haar sterfbed bekend. “Ze wist zeker dat ik wereldkampioen worden. Fier als ze was, eindigde ze liever naast het podium dan door mij in de sprint geklopt worden. Haar bekentenis verwonderde me eigenlijk niet. Ik heb het altijd vreemd gevonden dat ze me na die valpartij meer en meer kwam opzoeken. We werden zelfs goede vriendinnen. Ik denk dat ze dat deed uit wroeging.”

En dus ging de derde Belgische er uiteindelijk mee heen. Reynders pakte uit met een slim manoeuvre om de wereldtitel te pakken: “In de laatste bocht ben ik bij de koploopsters gekomen. Ik had gehoord dat de Britten de linkerkant van de weg zouden kiezen. Ik ben rechts weggesprongen, terwijl de anderen de Britten volgden op de linkerkant. Ik belandde in het zog van een rijkswachtmotor en hoorde de rijkswachter triomfantelijk uitroepen: ‘Une Belge en tête!’ Ik dacht: nu nog wel, aan de streep straks niet meer. Maar die motard gaf gas, ik zat uit de wind en ze zijn niet meer over mij geraakt.”

Reynders zou nog driemaal wereldkampioene worden op de weg. Van Nuffel en Naessens kregen het niet voor elkaar. Wel de in 2022 overleden Marie-Rose Gaillard (ook een WK met een verhaal) en Nicole Van Den Broeck. Na de titel van laatstgenoemde zijn er nog enkele medailles voor Belgische rensters (Jenny De Smet wint zilver in 1979, Gerda Sierens pakt brons in 1982 en ook Patsy Maegerman wordt vice-wereldkampioene in 1994), maar voor titels kan niet meer worden gejuicht. Uitgerekend dien Ollanders, die in 1959 hun neus ophaalden voor de vrouwenkoers, gaan er sindsdiens nogal vaak met de overwinningen vandoor.

Keetie van Oosten-Hage is in 1968 de eerste Nederlandse WK-winnares, daarna zouden er nog velen volgen. De teller staat dankzij Van Oosten-Hage, Tineke Fopma, Petra de Bruin, Leontien van Moorsel, Marianne Vos, Chantal van den Broek-Blaak, Anna van der Breggen en Annemiek van Vleuten op veertien gewonnen regenboogtruien in totaal. Niemand die het zou verbazen als daar dit jaar weer eentje bij komt, maar het Koninkrijk België mag ook serieus hopen op eindelijk weer een titel. Dat heeft natuurlijk alles te maken met Lotte Kopecky, die er vorig jaar ook al heel dichtbij was.

Laatste tien winnaressen WK wegwedstrijd voor vrouwen
2022: flag-nl Annemiek van Vleuten
2021: flag-it Elisa Balsamo
2020: flag-nl Anna van der Breggen
2019: flag-nl Annemiek van Vleuten
2018: flag-nl Anna van der Breggen
2017: flag-nl Chantal Blaak
2016: flag-dk Amalie Dideriksen
2015: flag-gb Elizabeth Deignan
2014: flag-fr Pauline Ferrand-Prevot
2013: flag-nl Marianne Vos


Laatste editie

De wereldkampioenschappen wielrennen lijken uit te draaien op een gigantische teleurstelling voor Annemiek van Vleuten. Ga maar na: een absolute off-day op het WK Tijdrijden en een gebroken pols na twaalf meter en zesendertig centimeter fietsen in de Mixed Relay. Het plan om er tijdens de wegwedstrijd een solo van een goede 125 kilometer van te maken, kan met een mooie boog de prullenbak in, net als haar eigen ambities. Ze start nog wel in de wegwedstrijd, maar toch vooral om collega’s bij te staan, om hopelijk de Nederlandse ploeg aan een nieuwe wereldtitel te helpen.

Maar hoe anders loopt het. Wanneer het er om gaat, kan Marianne Vos namelijk niet mee met de beste rensters in koers. Ook Van Vleuten is niet bij de besten op de klimmetjes, maar bij het ingaan van de laatste kilometer sluit ze wel weer aan bij de kopgroep die om de zege mag strijden. Ze weet dat het als enige Nederlandse vooraan nu aan haar is.

De knop gaat om.

Als het nog even een klein stukje naar beneden gaat, trekt ze vol door, waarbij ze de andere overgebleven favorieten verrast. Ze is weg. Het is dan weliswaar een solo van slechts een goede zevenhonderd meter, maar het is wel opnieuw een solo die haar de wereldtitel brengt. Het Wonder van Wollongong is een feit.

Uitslag WK Wegwedstrijd 2022
1. flag-nl Annemiek van Vleuten
2. flag-be Lotte Kopecky
3. flag-it Silvia Persico
4. flag-nl Liane Lippert
5. flag-nl Cecilie Uttrup Ludwig
Wedstrijdverslag


Parcours

De start van de wegwedstrijd voor vrouwen vindt plaats aan de Bonnie Banks of Loch Lomond in het plaatsje Balloch. Van daaruit zetten de rensters even koers richting het noordoosten, maar in Gonachan Cottage begint de karavaan toch aan de tocht richting Glasgow. Dat gaat wel via de beklimming van Crow Road, een listige klim zo vroeg in de wedstrijd. Een mooie eerste gelegenheid om de wedstrijd mogelijk al zwaar te maken. Enige voordeel voor de rensters die er daar al af zouden moeten: het landschap is er schitterend.

Maar de favorieten zullen niet bezig zijn met de mooie vergezichten. Zij zijn bezig met de titelstrijd, die na 60 kilometer kan ontbranden als we het circuit in Glasgow aandoen. Zesenhalve ronde moeten er worden afgewerkt. Het rondje is in totaal 14,3 kilometer lang, met zo’n 200 hoogtemeters per omloop, en ze is zwaarder dan je op papier zou vermoeden. Dat heeft alles te maken met het aantal bochten op het parcours. 48 in totaal, en dan tellen we de doordraaiende bochten nog niet eens mee. En dan is het ook nog zaak om de vele obstakels op de weg te ontwijken. Het wegdek in Glasgow lijkt bijna nergens op een strakke, egale plak asfalt. Denk eerder aan een houten Japanse legpuzzel. Oppassen dus voor de witte lijnen, putdeksels en wat dies meer zij.

Elke omloop liggen er zeven oplopende stroken op de rensters te wachten. Met eerst St Vincent Street/Douglas Street van ruim 550 meter (aan gemiddeld 5%), gevolgd door een viertrapsraket met Gillmorehill (230 meter aan 4,3%), University Avenue (250 meter aan 5,9%), Great George Street (325 meter aan 7,6%) en Kelvingrove Park (400 meter aan 6,2%).  Daarna volgt Scott Street, een kort maar steil rotding van 150 meter aan bijna 13% en een uitschieter boven de 22%.

En dan is de ‘gecategoriseerde’ Montrose Street (160 meter aan ruim 13%) vlak voor de finish nog niet geweest. Die volgt een kleine vier kilometer na Scott Street. Bovenop Montrose Street is het nog maar 1,4 kilometer tot de finish, waarvan bijna 500 meter in dalende lijn. Het is vanaf de top, zoals overal op het rondje, erg technisch met nog vijf haakse bochten. Mogelijk is die venijnige helling dus nog een plek om een ultieme demarrage te plaatsen.

Het wordt een lastig WK om te voorspellen. Want hoe lastig wordt het eigenlijk? 2200 hoogtemeters op dit parcours zonder al te veel bochten zou het een stuk minder zwaar hebben gemaakt. Je krijgt op dit parcours echter bijna geen enkele hoogtemeter cadeau. Het continue optrekken, versnellen en accelereren moet zeker in de benen kruipen. En dan hebben we nog het verschil met een regenachtige dag en een zonnige dag. Wie denkt aan Glasgow, denkt toch vooral aan natte omstandigheden, maar het kan er soms ook lekker weer zijn.

Zondag 13 augustus: Balloch – Glasgow (154,1 km)
Start: flag-gb 12.00 uur / flag-nl flag-be 13.00 uur
Finish: flag-gb 15.40-16.10 uur / flag-nl flag-be 16.40-17.10 uur


Favorieten

U heeft het waarschijnlijk al gemerkt aan het historiegedeelte, we denken aan een duel België-Nederland. Dus laten we daar in het favorietendeel maar mee doorgaan. En dan moeten we het grootste voordeel toch aan de Belgische geven. Als Annnemiek van Vleuten er niet was geweest, had Lotte Kopecky dit jaar al in de regenboogtrui rondgereden. Nu krijgt ze nog een geweldige kans op dat felbegeerde truitje en nu wil ze ‘m grijpen ook.

Voordeel voor Kopecky is ook dat zij de duidelijke kopvrouw binnen de ploeg is, waar het binnen de Nederlandse ploeg dringen is. Niet dat de rest van de Belgische wegploeg geen talent heeft, zeker niet, maar Kopecky staat toch op eenzame hoogte. Het parcours, met continue korte, felle inspanningen, doet in zekere zin wat denken aan de intensiteit van een aflossing op de baan, en we weten allemaal hoe goed ze daarin is.

De tweevoudig winnares van de Ronde van Vlaanderen kan de koers ook op meerdere manieren winnen. Ze is, ondanks dat ze tegenwoordig ook met de allerbesten mee omhoog kan op de Tourmalet, zeker niet traag in de sprint. En met haar uithoudingsvermogen hoeft het voor haar absoluut niet erg te zijn als het een loodzware koers wordt. Integendeel. Laat de pure sprintsters (lees: Lorena Wiebes) er maar afgereden worden, dan is de kans groot dat Kopecky fluitend de sprint wint. En het hoeft voor haar niet per se in de sprint, want dit jaar won ze bijna al haar koersen met een imponerende solo.

Komen we uit bij d’n Ollanders. Loes Gunnewijk schuift twee vrouwen naar voren: Demi Vollering en Lorena Wiebes. De eerste als kopvrouw, de tweede als vrouw met beschermde status. Een prima stok achter de deur voor als het een sprint wordt. Wat niet wil zeggen dat iemand anders in de ploeg geen kampioen zou kunnen worden. Want opnieuw zijn rensters als Annemiek van Vleuten en zeker toch ook Marianne Vos beslist niet kansloos, en dat geldt eigenlijk ook voor Shirin van Anrooij, Riejanne Markus, Mischa Bredewold en Loes Adegeest. Maar de kans dat deze rensters uiteindelijk als afmaakster zullen fungeren, is iets minder groot dan dat Vollering of Wiebes dat zal zijn.

Wiebes, pas toe aan haar eerste WK-deelname, reed al eens eerder in Glasgow en ze heeft nog wel een soort van rekening te vereffenen met die stad. Het was heel knap dat ze in 2018 op 19-jarige leeftijd al negende werd op het slopende stadsparcours, maar daar deed ze het niet voor. Daar deed de Nederlandse selectie het eveneens niet voor, want voor de oranje armada telt alleen de titel. Die titel werd in 2018 gewonnen door Marta Bastianelli, die na een gewiekst optreden Marianne Vos aftroefde in de sprint, na een optreden van de Nederlandse ploeg waarbij wel wat vraagtekens konden worden gezet. Wiebes was toen nog niet rijp genoeg om op het einde nog te sprinten en ze eindigde dan ook als negende.

Lukt het nu wel? Wiebes is nog een stuk sneller in vergelijking met toen, maar ze heeft ook een gigantisch stuk extra inhoud gekregen. Toch zal ze er niet bij gebaat zijn als het een lood- en loodzware wedstrijd wordt. Het zal voor haar een kwestie worden van aanklampen, meeschuiven en maar kijken of het een sprint wordt. En dan toeslaan. Vollering heeft dan weer het grote voordeel dat ze Wiebes (en eventueel nog een paar anderen) achter zich heeft. Het lijkt er dus op dat ze kan koersen zoals ze het hele jaar al doet bij SD Worx. Goed, een paar andere ploeggenotes, en Lotte Kopecky niet in steun (scheelt een slok op een borrel), maar toch…

Wetende dat hun prestaties wederom onder een vergrootglas worden gelegd, is de grote vraag voor de KNWU-selectie nu: klopt het tactisch plan nu en kan iedereen zich daaraan committeren? Het moet voor de Nederlandse ploeg niet uitmaken wie er wint, als er maar gewonnen wordt. Natuurlijk, Vollering, die ook op dit parcours lekker kan huishouden, en Wiebes zijn de meest logische afmaaksters, maar stel dat een renster als Adegeest in de slotronde zegezeker alleen vooruit rijdt; dan moeten ze daar ook vrede mee kunnen hebben. Laatstgenoemde werd dit jaar overigens al wereldkampioen in Glasgow, zij het het virtuele Glasgow.

Het zal een pittige puzzel worden, zeker als je bedenkt dat er nog veel meer kanshebsters zijn op dit rondje. En met een Kopecky in absolute topvorm kan er zelfs het beste plan weleens niet goed genoeg blijken. Maar dat geldt eigenlijk net zo goed voor Vollering, bij haar schortte er soms ook wel een paar keer wat aan, maar wist ze het alsnog keurig af te maken. Luik-Bastenaken-Luik is hier een mooi voorbeeld van.

Naast Kopecky is traditiegetrouw de Italiaanse selectie een andere geduchte tegenstander voor de oranjevrouwen. Al hebben zij er weleens beter voorgestaan. Immers: geen Elisa Longo Borghini (op het EK in Glasgow ook al van goudwaarde) en de wereldkampioene van Leuven, Elisa Balsamo, in nog niet al te grote vorm na haar recente rentree, waardoor we haar niet als meer dan een outsider kunnen bestempelen.

Helemaal vleugellam is de Squadra Azurra ook weer niet, want ze hebben altijd nog Silvia Persico. Het parcours in Glasgow wordt bestempeld als een rondje voor goede crossers, en dus kom je al vrij snel bij Persico uit. Ze reed ook niet de Tour die ze ervan verwacht had, maar de derde plaats in de lastige tweede etappe moet haar toch vertrouwen geven. En anders kijkt ze maar naar haar vorig seizoen behaalde bronzen WK-medaille die in haar prijzenkast ligt. Als dat de snelle Italiaanse niet motiveert… Soraya Paladin en Eleonora Camilla Gasparrini zijn trouwens ook namen die we niet uitvlakken.

Maar er zijn meer kapers op de welbekende kust. Als we nog eens kijken naar die tweede etappe in de Tour, zagen we Liane Lippert daar naar de overwinning sprinten. Normaal is ze al iemand om rekening mee te houden, dat zal nog meer zijn als het regent. Want Lippert is een die mensen die goed gedijt in slechte weersomstandigheden. Dat zagen we trouwens ook op het vorige WK, waarin ze misschien wel de sterkste vrouw van de wedstrijd was. Als ze zou kunnen profiteren van de mogelijke vete tussen de Lage Landen, zou ze zomaar een riesenchance op de regenboogtrui kunnen hebben.

Met Kopecky, Vollering en Wiebes hebben we de drie topfavorieten die koersen bij SD Worx. Nog een renster bij die soms onverslaanbare ploeg is Blanka Kata Vas. Dit Hongaarse multitalent won afgelopen seizoen haar eerste WorldTour-koersen, waaronder een rit in de Giro d’Italia Donne. Niet slecht voor de nog altijd maar 21-jarige Hongaarse. Benieuwd hoe snel ze kan omschakelen na het WK op de mountainbike. Voordeel aan het Super-WK is dat ze sowieso in de buurt is. Een andere SD Worx-klant die we in de gaten moeten houden is Marlen Reusser. Het moge bekend zijn: geef haar geen meter, want dan kan het zomaar onmogelijk zijn om haar nog terug te pakken. Elise Chabbey is normaal ook gevaarlijk in het Zwitserse kamp, al worstelde ze tijdens de Tour wel met haar fysiek. Reusser krijgt daarom wat ons betreft de voorkeur.

De open kampioenschappen voor SD Worx-rensters wordt deze wegwedstrijd trouwens ook niet bij voorbaat. Katarzyna Niewiadoma speelt op eigenlijk elk kampioenschap wel een rol van betekenis en dat zal dit jaar vermoedelijk niet anders zijn. Lizzie Deignan won in Glasgow al eens de wegwedstrijd tijdens de Commonwealth Games, maar hoewel ze het prima doet na haar zwangerschap, lijkt de beresterke klassiekerspecialist Pfeiffer Georgi een iets betere kaart om uit te spelen. Al gaat ze het lastig krijgen om op te boksen tegen Kopecky en co.

Dit jaar hebben we nog niet heel veel gezien van Arlenis Sierra, al heeft ze wel een paar mooie uitslagen noteren. Met een tiende plek in Vlaanderens Mooiste doe je het sowieso niet heel slecht, zeker als daar ook verder nogeen paar podiumplaatsen bij zitten. Veel duidelijk over haar vorm is er niet, maar met haar intrinsieke kwaliteiten zou ze in topvorm er zomaar met een podiumplaats vandoor kunnen gaan. Winnen wordt zeker in haar eentje lastig, maar dat weet je ook maar nooit.

Nog wat namen? Zeker, want we zijn er nog altijd niet. Chloé Dygert is met haar inhoud en haar sprint ook ontzettend gevaarlijk, al lijkt ze op tactisch gebied nog wel wat stappen te moeten zetten. Daarnaast is het de vraag of dit technische parcours wel iets voor haar is. De Denen hebben met Touretappewinnares Emma Norsgaard en Cecilie Uttrup Ludwig bijvoorbeeld twee leuke outsiders in de ploeg zitten. Alison Jackson zou een uiterst verrassende winnares zijn, maar dat gold ook voor haar in Parijs-Roubaix. In een slopende, afmattende koers kan de Canadese gevaarlijk uit de hoek komen. Verder markeren we de volgende namen zeker op ons startblad: Amanda Spratt, Alex Manly (beiden Australië), Niamh Fisher-Black, Ally Wollaston (beiden Nieuw-Zeeland), Tamara Dronova (Rusland) en Juliette Labous (Frankrijk).


Favorieten volgens WielerFlits
**** Lotte Kopecky
*** Lorena Wiebes, Demi Vollering
** Liane Lippert, Blanka Kata Vas, Katarzyna Niewiadoma
* Marianne Vos, Marlen Reusser, Pfeiffer Georgi, Chloé Dygert

Website organisatie
Deelnemerslijst (WielerFlits, FirstCycling of ProCyclingStats)


Weer en TV


Poll toevoegen kan hier