Raymond Kerckhoffs

• donderdag 16 maart 2023 om 18:39

Een aantal wielrenners heeft WielerFlits geïnformeerd dat het schildklierhormoon Thyrax momenteel door sommige ploegen en renners op het hoogste niveau wordt gebruikt. Het middel staat (nog altijd) niet op de verboden lijst van het Wereld Anti-Doping Agentschap WADA, maar mag door artsen niet worden voorgeschreven zonder medische noodzaak. Sterker, bij misbruik kan het levensgevaarlijk zijn.

Rond het openingsweekeinde in Vlaanderen heeft een aantal wielrenners contact gezocht met WielerFlits om aan te geven dat ze op de hoogte zijn dat Thyrax vandaag de dag in het peloton wordt gebruikt. Er wordt niet direct gewezen naar ploegen of renners, maar er wordt expliciet aangegeven dat meerdere renners op het hoogste niveau tijdens trainingsstages in de aanloop naar belangrijke wedstrijden het middel gebruiken. “Je gaat ervan vliegen”, benadrukt een renner.

Een ander zegt dat Thyrax een soort superbenzine is: “Door dit product verlies je makkelijk een paar kilogram en kun je dus ook meer eten. Normaal betekent lichaamsverlies minder power. Met Thyrax haal je juist meer wattages per kilogram.”

Het is dus een middel waardoor je indirect wel degelijk harder fietst omdat het afvallen bevordert. Wanneer je als wielrenner lichter bent, wordt (met eenzelfde vermogen) het vermogen per kilogram beter. En dat heeft specifiek voor de wielersport zeker impact.

Ir. Ralph Moorman, food technology & health coach en auteur voor De Hormoonfactor, benadrukt dat Thyrax niet alleen indirect effect heeft, maar ook een vorm van directe sportdoping is: “Zonder dat er tekorten van het schildklierhormoon zijn kan het toedienen van Thyrax als prestatiebevorderend worden gezien. Wielrenners merken dat door het hoge energiegebruik hun lichaam in een ‘survival state’ gaat waardoor de schildklier op de rem gaat. Dus de schildklier met een middel als Thyrax een beetje oppeppen zal direct een positief effect hebben.”

Vanuit het wielerpeloton wordt ook gewezen naar het gebruik van de ‘cocktail’ Thyrax en cortisonen in de voorbereiding op wedstrijden, waarbij beide producten een versterkend effect op elkaar zouden hebben. “Thyrax samen met cortisonen is een winnende combinatie. Dit zorgt zeker voor betere sportprestaties”, is Moorman overtuigd.

Cortisonen
Cortisonen zijn verboden tijdens competitie en kunnen bij een dopingcontrole getraceerd worden. Cortisonen mogen echter wel met een uitzonderingsattest (een Toestemming voor Therapeutische Noodzaak, TTN) gebruikt worden. Je mag vervolgens acht dagen niet in competitie gaan. Dus ook dit is een middel waar vooral tijdens trainingsstages misbruik van wordt gemaakt. “Maar welk risico neem je op de lange termijn voor je lichaam door beide producten te nemen?”, vraagt een renner zich af.

• 

  16 feb

  Lees ook Dopingzondaars in professioneel wielrennen laagst sinds Festina-affaire

  16 feb

  23

Dat misbruik van schildklierhormonen tot gezondheidsschade kan leiden is onomstotelijk bewezen. In 2018 kwam het toedienen van Thyrax in de Nederlandse topsport (vooral het schaatsen en atletiek) al uitgebreid in de publiciteit. Vooral in het schaatsen speelde de problematiek: reden voor de schaatsbond KNSB om de sporters destijds te waarschuwen via het toesturen van een brief waarin de gevaren van het middel stonden omschreven.

Peter Van Eenoo directeur van het DoCoLab Gent, dat een van de officiële laboratoriums van het WADA is, bevestigt dat er op dit ogenblik een vermoeden heerst dat Thyrax in onder meer het wielrennen wordt gebruikt. “Al een paar jaar horen we die geluiden. Soms zijn er veel geruchten en soms ebben die geluiden ook weer weg.”

“Wij hebben het vermoeden dat Thyrax tegenwoordig nog steeds wordt gebruikt als een middel om de topsportprestaties te verbeteren. Er lopen diverse onderzoeken of het schildklierhormoon effectief een prestatiebevorderend middel is. Op die vraag kan nog geen eenduidig antwoord worden gegeven. Sommige onderzoeken zeggen dat de voordelen niet opwegen tegen de nadelen, terwijl andere researchs duidelijk een verbetering van de topsportprestatie onderschrijven.”

WielerFlits deed over het gebruik van Thyrax ook navraag bij beide Nederlandse WorldTeams. Iwan Sprekenbrink, teammanager van Team DSM: “De geruchten van het gebruik van Thyrax gaan inderdaad al een paar jaar rond. Met een aantal teams hebben we toen ook aan de internationale wielerunie UCI gevraagd om hier scherp op te zijn en waar mogelijk maatregelen te nemen. Elke normale, fatsoenlijke arts zal zeggen dat het onethisch is om dit medicijn aan gezonde, jonge sporters te verstrekken. Zij kunnen zich dit eigenlijk niet voorstellen. Het is daarom triest als dit wel het geval is.”

Waarna Spekenbrink beklemtoont: “Nogmaals, het is absoluut geen tijd om naïef te zijn.”

Iwan Spekenbrink – foto: Cor Vos

Richard Plugge, teammanager van Jumbo-Visma, kent de verhalen over het gebruik van Thyrax in de topsport van een aantal jaren geleden. “Het lijkt mij eerder een oud verhaal”, geeft Plugge aan. “Ik steek m’n kop niet in het zand, maar recentelijk heb ik hier in relatie tot het wielrennen geen geruchten meer over gehoord.”

“Dit middel wordt bij ons door niemand gebruikt. Wij als ploeg houden ons aan ons eigen protocol, dat gelijk is aan het protocol van Team NL. Thyrax is een medicijn en om een medicijn te gebruiken heb je een medische indicatie van een arts nodig.”

“We zijn fel tegen misbruik van medicijnen. Het is dus goed dat daar op wordt toegezien en dat het wordt aangepakt. Laten we daar als sport ver van weg blijven.”

Dopinglijst
De Nederlandse Dopingautoriteit bevestigt dat het sinds 2018 ieder jaar opnieuw bij WADA op de deur klopt om het schildklierhormoon op de dopinglijst te krijgen. “Nu nog steeds geldt de regel wat niet op de lijst staat, is geen doping”, benadrukt Vincent Egbers, voorzitter Dopingautoriteit.

“In 2018 kon het nog niet op de lijst omdat het product destijds niet opspoorbaar was”, vervolgt Egbers. “Het DoCoLab in Gent is mede op ons verzoek aan de slag gegaan om een detectiemethode te ontwikkelen. Toch wil WADA Thyrax nog steeds niet op de verboden lijst zetten omdat wetenschappelijk nog altijd niet is aangetoond dat het direct prestatiebevorderend is. Wij blijven echter vinden dat dit middel ethisch niet in de topsport misbruikt mag worden en daarom verboden moet worden.”

Van Eenoo bevestigt dat het WADA laboratorium in Gent inmiddels een methode heeft ontwikkeld om Thyrax op te sporen. “Wij hebben hier nog niet over gepubliceerd en wij mogen deze methode ook nog niet gebruiken. Pas wanneer WADA besluit om Thyrax op de dopinglijst te zetten kunnen we hiermee aan de slag. Wanneer we blijven wachten op het besluit van WADA met het ontwikkelen van een detectiemethode lopen we immers achter de feiten aan wanneer het daadwerkelijk op de verboden lijst komt. Nu kunnen we direct handelen.”

Foto: Cor Vos

Het International Testing Agency (ITA), dat het antidopingbeleid van de UCI uitvoert, wijst ook naar WADA. “Aangezien ITA werkt in overeenstemming met de WADA-richtlijnen en internationale normen, vallen stoffen die niet op de verboden lijst staan meestal niet onder de eigenlijke dopingbestrijding en dus ook niet onder de programma’s van de ITA”, geeft ITA aan op vragen die WielerFlits voorlegde.

“Soms zijn ze niet toegestaan volgens specifieke IF-regels van een bepaalde sportbond (zoals het geval is bij wielrennen voor Tramadol, dat per 1 januari 2024 op de verboden lijst komt te staan). Ook hier geldt echter dat de aanwezigheid van dergelijke stoffen niet wordt beschouwd als een overtreding van de antidopingregels, tenzij WADA dat voorschrijft. Daarom kunnen we u geen specifiek antwoord geven voor Thyrax, omdat het operationeel niet gekoppeld is aan ons wielerprogramma.”

Tenslotte waarschuwt Moorman: “Het is goed dat er aandacht voor misbruik van Thyrax is, want een teveel aan schildklierhormonen is zeker niet veilig en geeft bijwerkingen zoals een sterk verhoogde hartslag (en kans op plotselinge dood), versnelde botafbraak, een verhoogde lichaamstemperatuur en diarree.”