Fietstoerisme 
Materiaalzone 
Voormalig schaatstalent Femke Beuling debuteert op hoogste niveau in Vuelta: “Niks te verliezen”
Interview Lang leek Femke Beuling op weg naar een grootse schaatscarrière. De beruchte zwabbervoet besliste daar echter anders over. Maar waar er een deur dichtging, ging er ook weer eentje open. En wat voor een. Ze sleepte, minder dan een jaar na de beslissing om haar schaatsen definitief aan de wilgen te hangen, een contract in de wacht bij EF Education-TIBCO-SVB. En op haar eerste dag als lid van het profpeloton mag ze gelijk aantreden in La Vuelta Femenina. Alle reden voor WielerFlits om haar uit te zwaaien.
“De zenuwen beginnen wel te komen”, zegt Beuling vlak voor haar vertrek naar Spanje. “Het is iets wat ik nog nooit eerder heb gedaan, dus dat lijkt me niet zo gek. Het is zeker ook niet gebruikelijk om bij je debuut direct een grote wedstrijd te rijden als de Vuelta, haha. Maar ik heb er vooral heel veel zin in en de ploeg heeft ook het vertrouwen in me uitgesproken. Ik ga het gewoon dag per dag bekijken en dan gaan we het allemaal wel zien.”
De wieg van Beuling stond, net voor het verstrijken van het millennium, in Emmeloord. “Ik weet er niet alles meer van, maar ik denk dat ik een jaar of tien was toen ik leerde schaatsen. In die tijd lag er nog wat vaker natuurijs. Mijn opa en oma wonen in Blokzijl, daar schaats je zo de Weerribben in. Prachtig. Dat kon ik ook wel lang volhouden. Op televisie volgde ik het ook allemaal, dus ik wilde meer schaatsen. Op een gegeven moment waren er wat meer mensen in de buurt van Emmeloord die wilden schaatsen, dus gingen we samen naar Heerenveen rijden. Zo is het allemaal begonnen.”
“Ik ben altijd heel fanatiek en ambitieus geweest, dus al snel kwam het fietsen er als training bij. Dat heb ik ’s zomers ook altijd de leukste training gevonden. Daarnaast werd ik lid van de FTC Marknesse. Daar kon ik af en toe eens een wedstrijdje rijden, waaronder een keer het NK junioren, maar het was wel lastig om in mijn schema in te passen. Als schaatser doe je natuurlijk ook genoeg andere trainingen.”
De avonturen van Beuling op twee wielen beperkten zich dus tot een aantal wedstrijden per jaar. En dat had alles te maken met het schaatsen, want dat ging hartstikke lekker. Zo won ze bij de WK voor junioren twee keer goud op de teamsprint. En in 2019 was daar zelfs de individuele titel op de 500 meter, voor kleppers als Femke Kok en Michelle de Jong. “Dat seizoen zou ik nu bestempelen als mijn beste seizoen ooit.”
Dit bericht op Instagram bekijken
Zwabbervoet
Want na die triomf gaat het bergaf met de prestaties van Beuling. “Een jaar later werd ik nog wel vierde op de 500 meter bij de NK Afstanden, maar toen was het allemaal al heel wisselvallig qua prestaties. Ik kon nooit echt de vinger op de zere plek leggen als het niet lukte, maar achteraf zou je kunnen zeggen dat het misschien destijds al is begonnen. Uiteindelijk kwam daar in mijn laatste seizoen de diagnose: zwabbervoet.” De nachtmerrie van elke schaatser.
Het meest bekende voorbeeld van een schaatser met zwabbervoet is Gerard Kemkers. Het fenomeen is de laatste jaren zeer intensief onderzocht door onder anderen voormalig topschaatser Beorn Nijenhuis. Simpel gesteld gaat het om een neurologisch probleem: taakspecifieke dystonie. Het gaat om een verkramping in de spier (zwabbervoet is dus eigenlijk een verkeerde benaming). Het is ook berucht bij schrijvers, tennissers, golfers en musici; juist mensen die een bepaalde, zeer specifieke beweging al ontelbare keren hebben uitgevoerd. Vandaar dat Beuling tijdens het fietsen ook geen last heeft.
Van sommige gitaristen is bekend dat ze vanwege de taakspecifieke dystonie van hand zijn gewisseld, waarna het weer beter ging. “Maar dat is bij mij natuurlijk een beetje lastig”, klinkt het droogjes. “Ik heb beide benen net zo hard nodig. Rechts ging prima, bij mij zat het in mijn linker onderbeen. Ik kon op beelden wel zien wat er fout ging, maar ik had er geen controle meer over. Het lukte gewoon niet meer om mijn schaats recht neer te zetten, dus ik was mezelf bij iedere slag aan het afremmen. Dan kun je het schaatsen op het allerhoogste niveau wel uit je hoofd zetten.”
Net als bij Kemkers zou het voor Beuling het uiteindelijk het einde van haar actieve schaatscarrière betekenen. Al kon ze het na haar laatste schaatswinter nog niet over haar hart verkrijgen om er direct mee te stoppen. “Ik wilde nog wel uitzoeken hoe ver ik kon komen. Voor mezelf had ik nog wel de hoop dat het na de zomer weer wat beter zou gaan. Maar toen ik in Inzell het zomerijs opstapte, viel het zo ontzettend tegen dat het voor mij wel duidelijk was. Ergens wel fijn dat ik niet langer hoefde te twijfelen.”
Exit schaatsen dus. Maar de liefde is gelukkig nog niet helemaal weg. “In Thialf schaatsen is voor mij echt niet leuk meer. Je weet hoe het ook kan en dat gaat met mijn voet nooit meer gebeuren. Maar afgelopen winter lag er op een aantal plekken wat natuurijs. Ja, daar ben ik dan wel te vinden. En dat is dan ook wel weer heel leuk.”
Van smalle ijzers naar smalle bandjes
Beuling noemen we dus niet in een adem met gouden generatiegenotes als Joy Beune en Jutta Leerdam. Rest de vraag hoe een net gestopt schaatstalent bij een van de grootste vrouwenploegen ter wereld terechtkomt, en ineens Roubaix-winnares Alison Jackson en monstertalent Zoe Bäckstedt als ploeggenotes heeft. “Bij de club in Marknesse heb ik wel wat wedstrijdjes gereden. Criteriums als junior, en een keer mee naar het NK. Maar daar was verder geen damesploeg. Dus ben ik na de junioren lid geworden van WV De Kannibaal. Het eerste jaar heb ik daar best wel wat gekoerst, maar de jaren daarna kwam het er niet echt van. In 2019, het jaar dat ik tekende bij Team IKO, ben ik aan het begin van de zomer hard gevallen met het skeeleren en de jaren daarna kwam corona. Dat schoot dus allemaal niet echt op.”
Wielerwedstrijden rijden lukte in 2022 wel weer voor Beuling. “Net na het schaatsseizoen dacht ik: ik ga nu een zomer lang doen wat ik leuk vind, veel fietsen, en dan zie ik in de winter wel weer hoe het gaat. Nou, dat is dus even anders gelopen.” Want de smalle ijzers zijn intussen definitief ingewisseld voor smalle bandjes. Omdat het op de fiets juist crescendo ging. In karakteristiek Kannibaal-groen werd ze vorig jaar onder meer zesde bij het NK voor elite zonder contract. Dit jaar kwam daar onder meer een overwinning bij in Brussel-Opwijk.
“Tot dat NK had ik altijd moeite met de langere wedstrijden. De criteriums lagen me veel beter. Lekker kort, beetje intervallen, beetje sprinten… Dat het op de VAM-berg zo goed ging, gaf me vertrouwen. En ik dacht ook: wie weet zit er meer in. Misschien dat ik volgend jaar wel bij een ploeg als Parkhotel Valkenburg kan rijden. Uiteindelijk ben ik samen met André Boskamp, die niet veel later mijn manager werd, gaan zoeken naar de mogelijkheden. Maar als ik al een stap zou zetten, moest dat wel echt een stap vooruit zijn: ik had het hartstikke leuk met De Kannibaal en bij de gemengde clubploeg Team Drenthe. Het was prima geweest om nog een volledig seizoen op clubniveau te rijden.” Op dat clubniveau zou ze uiteindelijk de eerste maanden van 2023 nog rijden.
Dit bericht op Instagram bekijken
Beuling vertelt dat ze weliswaar dacht dat ze te laat aan haar zoektocht was begonnen, maar die stap vooruit kwam er. Of beter gezegd: meerdere stappen. Beuling had verhaal namelijk de interesse van ploegbaas Linda Jackson gewekt. “Toen ik afgelopen september een mailtje kreeg van haar manager, was ik gelijk gefascineerd”, klinkt het uit de mond van de zeer ervaren Canadese. “Ze past heel goed bij het type renster waar we op inzetten. Ze is relatief nieuw in de wielersport, maar ze heeft veel potentieel en ik zag haar vastberadenheid. Niet lang na het eerste contact heb ik haar uitgenodigd voor onze ploegstage in Californië. Ze paste meteen goed in het team. Ze heeft een geweldige persoonlijkheid en is zelfverzekerd. Haar fietsvaardigheden zijn geweldig, en we zijn onder de indruk van haar krachtige sprint. Het is lastig om goede sprinters te vinden, dus hebben we besloten om haar aan boord te halen.”
Mooie woorden. Beuling zelf kijkt met veel genoegen terug op die eerste dagen met het team. “Dat was een heel leuke ervaring. Dat was echt om kennis te maken, want daarna duurde het nog wel even voordat duidelijk werd wat de plannen waren. Ik heb een contract getekend tot het einde van het seizoen, met een optie voor nog twee jaar. Ik zou eigenlijk 1 juni beginnen, maar ineens kreeg ik de vraag of ik niet een maandje eerder wilde beginnen. Nou, daar hoefde ik natuurlijk niet lang over na te denken!”
Niks te verliezen
En dus mag de rappe Beuling, een 23-jarige studente geneeskunde met zwabbervoet die twee UCI-koersen heeft uitgereden, op haar eerste dag in dienst bij EF Education-TIBCO-SVB direct aantreden in de Vuelta. Weer eens wat anders dan Brussel-Opwijk, de Zuiderzeeronde of de Omloop van Borsele, waarin ze lang in de aanval reed met de uiteindelijke winnares Linda Zanetti. “Ik weet niet zo goed wat ik kan verwachten”, zegt ze eerlijk. “Het is lastig in te schatten hoe het zal gaan op dit niveau en of ik me een beetje kan handhaven. Het is dus best wel spannend, maar in mijn ogen heb ik niks te verliezen.”
Ze gaat de wedstrijd in als echte underdog: “Alles zal nieuw zijn voor me. In koers heb ik bijvoorbeeld nog nooit een berg opgereden. Tja, ik ga er gewoon zo onbevangen mogelijk in. Natuurlijk moeten de vlakke etappes me liggen en ik weet dat ik best snel ben, maar het lijkt me niet realistisch om gelijk voor de winst mee te doen. Het gaat dan misschien wel heel snel met het wielrennen, maar zo snel zal het toch ook weer niet gaan. Ik wil vooral onderdeel van de ploeg zijn, dan kunnen we altijd nog zien wat er voor mezelf mogelijk is…”
Zij rijdt als eerste koers gelijk een grote ronde zonder ooit in een wedstrijd een berg op te zijn gereden.
Dat heb ik bij de mannen nog nooit gezien.