Het Europees kampioenschap is voor veel crossers het eerste piekmoment van het seizoen. Voor het eerst dit seizoen wordt er gestreden om een trui, en dat trekt de sterkste crossers van Europa natuurlijk aan. De titelstrijd vindt dit jaar plaats in het Italiaanse Silvelle. Welke toppers kronen zich tot de opvolgers van Mathieu van der Poel en Annemarie Worst? WielerFlits blikt vooruit.

Historie

Het Europees kampioenschap heeft in de wielersport bij lange niet de historie van een Belgisch of Nederlands kampioenschap, en bijgevolg ook niet echt het aanzien. Maar onder het motto “een trui is een trui” werkte de titelstrijd om het wit met blauwe tricot zich de afgelopen jaren steeds meer op tot een vaste waarde op de veldritkalender, vaak half november.

Het Union Européenne de Cyclisme, afgekort UEC, richtte zich aanvankelijk vooral op de jeugdrenners en elite vrouwen. Zo werden bij de allereerste editie, die in 2003 doorging in de veldritminnende stad Tabor, slechts drie titels verdeeld: die voor de elite vrouwen, mannen beloften (U23) en mannen junioren (U19). En zo ook in de daaropvolgende jaren. Recordhouders in deze categorieën zijn respectievelijk Daphny van den Brand (met vier titels), Niels Albert (drie titels) en – wie anders dan – Mathieu van der Poel (twee stuks).

Onder het motto van gender equality kwamen daar de voorbije jaren steeds meer categorieën bij. De U23-vrouwen mochten sinds 2013 mee voor de titels strijden en sinds dit jaar zelfs de U19-vrouwen. Van die laatste categorie is zelfs op de wereldkampioenschappen nog geen sprake.

Mathieu van der Poel won vorig jaar goud – foto: Cor Vos

Het EK veldrijden voor mannelijke profs, de traditionele apotheose van een kampioenschap, is dit jaar pas toe aan zijn vijfde editie. De afgelopen edities leren ons dat de topfavorieten de titel niet cadeau krijgen. Integendeel, met name de eerste twee edities was het telkens een outsider – Lars van der Haar in 2015 en Toon Aerts in 2016 – die met de wit-blauwe trui aan de haal ging. De afgelopen twee jaar was de titel ‘gewoon’ voor Mathieu van der Poel. Dat maakt hem automatisch recordhouder.

Nog een opvallend feitje betreffende het prijzengeld in deze Europese kampioenschappen: de UEC deelt dit jaar alleen prijzengeld uit aan de top drie, en verder helemaal niets. Bij de mannen en vrouwen elites is dat respectievelijk 1.400, 800 en 600 euro voor de eerste drie renners in de uitslag. Bij de beloften 700, 400 en 300 euro, en de junioren kunnen amper 350, 200 en 150 euro verdienen.

Laatste winnaars – Heren elite
2018: Mathieu van der Poel
2017: Mathieu van der Poel
2016: Toon Aerts
2015: Lars van der Haar

Laatste winnaars – Dames elite
2018: Annemarie Worst
2017: Sanne Cant
2016: Thalita de Jong
2015: Sanne Cant
2014: Sanne Cant
2013: Helen Wyman
2012: Helen Wyman
2011: Daphny van den Brand
2010: Daphny van den Brand
2009: Marianne Vos

Annemarie Worst was het afgelopen jaar Europees kampioene – foto: Cor Vos

Laatste winnaars – Heren U23
2018: Tom Pidcock
2017: Eli Iserbyt
2016: Quinten Hermans
2015: Quinten Hermans
2014: Wout van Aert
2013: Michael Vanthourenhout
2012: Mike Teunissen
2011: Lars van der Haar
2010: Lars van der Haar
2009: Robert Gavenda

Laatste winnaars – Dames U23
2018: Ceylin del Carmen Alvarado
2017: Chiara Teocchi
2016: Chiara Teocchi
2015: Maud Kaptheijns (na schrappen Femke Van den Driessche)
2014: Sabrina Stultiens
2013: Annefleur Kalvenhaar

Laatste winnaars – Heren U19
2018: Pim Ronhaar
2017: Loris Roullier
2016: Tom Pidcock
2015: Jens Dekker
2014: Eli Iserbyt
2013: Yannick Peeters
2012: Mathieu van der Poel
2011: Mathieu van der Poel
2010: Lars Forster
2009: Emilien Viennet

Vorig jaar

Vorig jaar streek het EK veldrijden neer in het Nederlandse Rosmalen. Een eerste grote afspraak van het seizoen voor de thuisrijders, die zomaar even met vier van de vijf titels aan de haal gingen. Het thuispubliek werd op de terreinen van de GP van Brabant goed verwend.

Pim Ronhaar deed bij de U19 zijn deel door de Belgen Witse Meeussen en Thibau Nys af te houden, terwijl Ceylin del Carmen Alvarado bij de U23-vrouwen zelfs alleen maar met concurrentes uit de eigen regionen moest afrekenen. Ze kreeg met Inge van der Heijden en Fleur Nagengast dan ook twee landgenotes naast zich op het podium. Alleen bij de mannelijke beloften was er geen spoor van de thuisrijders. Tom Pidcock was – ondanks pech – namelijk duidelijk de betere van de Belg Eli Iserbyt en Fransman Antoine Benoist.

In de strijd om de titel bij de vrouwen elite kregen we de ganse wedstrijd een groepje van zes met drie Nederlandse en drie Belgische vrouwen te zien, wat een boeiende interland Nederland-België opleverde. Op twee rondes van het einde slopen de drie Nederlandse vrouwen, onder impuls van Denise Betsema, gezamenlijk naar voren. Vlak voor de technische zone ging Annemarie Worst naar de leiding. Ze plaatste met Betsema een buffer tussen haar en topfavoriete Marianne Vos in en kon zo een kloofje van vijf seconden slaan. Toen Vos voorbij Betsema kon, was het verschil al bijna tien seconden. In de slotronde deed Vos er nog alles aan om haar landgenote weer bij de lurven te grijpen, maar een ijzersterke Worst hield knap stand. Niet ver daarachter completeerden haar landgenotes het podium.

Annemarie Worst – foto: Cor Vos

Bij de mannen was de strijd om de zege – zoals wel vaker tijdens dat seizoen – vele malen minder boeiend. Wout van Aert leek in de openingsfase even te kunnen profiteren van een zeldzame mindere start van topfavoriet Mathieu van der Poel. Maar een uitmuntende Van der Poel zette de situatie in geen tijd recht en hij ging vervolgens als een gek tekeer in enkele scherpe bochten. Meer had de Nederlander niet nodig om Van Aert enkele meters aan te smeren en de koers al na anderhalve ronde te beslissen. Van Aert en Laurens Sweeck completeerden op gepaste afstand het podium.

Uitslagen EK veldrijden 2018

Parcours

La Bella Italia mag dit jaar dus de Europese titelstrijd verwelkomen, en dat is toch alweer van 2011 – toen in Lucca – geleden. Ditmaal is Silvelle, een plaatsje veertig kilometer ten noordwesten van de populaire vakantiebestemming Venetië gastheer.

Silvelle en veldrijden zijn geen vreemden van elkaar. De veldrittraditie van deze Italiaanse plaats gaat al ruim veertig jaar terug, toen wijlen Armando Zamprogna met financiële steun van Selle Italia de Italiaanse cyclocrosstraditie een boost gaf. Hij begon in 1979 aan de organisatie van een internationale veldrit die uiteindelijk tot dit EK zou leiden. Tussen 1994 en 1999 behoorde Silvelle zelfs vijf jaar tot de Superprestige, het is in die periode dat namen als Sven Nys, Paul Herygers en Daniele Pontoni zich op de erelijst konden zetten. Later kwam daar tijdens een jubileumeditie ook nog Bart Wellens bij.

Nu Zamprogna overleden is, wordt de kar getrokken door zijn zoon Mauro. Hij wist in 2017 – bij wijze van generale repetitie – de Italiaanse kampioenschappen naar Silvelle te halen en krijgt nu dus zijn vuurdoop als organisator van een internationaler evenement. Bij de meest recente editie van deze wedstrijd waren Gioele Bertolini en Eva Lechner aan het feest.

Silvelle biedt een relatief vlakke en snelle cross, maar door de vele bochten – de tel is bijna niet bij te houden – wordt het tempo er toch redelijk vaak uitgehaald. Lange stukken rechtdoor vinden we op deze omloop zelfs amper.

Al dat bochtenwerk, en bijhorende stuurvaardigheid en techniciteit, lijkt meteen ook de grootste moeilijkheid op dit parcours. Daarnaast voorziet de organisatie ook twee korte zandbakken, die telkens worden onderbroken door een 180-gradenbocht, waardoor ze voor een groot deel al lopende moeten genomen worden. Verder zijn vlak na de start balkjes, is er een trappenpassage en moeten de renners ook zes bruggen bedwingen.

Parcoursplan

Hoe de omloop van het EK veldrijden in Silvelle nu erbij ligt? Op sommige plekken behoorlijk nat en modderig!https://t.co/Gd0Oqet8UN | #EuroCross19 #Silvelle @NicoDick pic.twitter.com/Gj7Q8Evto1

— WielerFlitsBE (@WielerFlitsBE) November 8, 2019

Programma

Zondag 10 november 2019
09:00-09:40 | EK vrouwen U19
09:50-10:35 | EK mannen U19

11:00-11.55 | EK vrouwen U23
12:20-13:20 | EK mannen U23

13:50-14.50 | EK vrouwen elite
15:20-16:20 | EK mannen elite

Favorieten

Elite mannen

Amper één cross had Mathieu van der Poel nodig om zich weer in de favorietenrol voor dit EK te rijden. Afgelopen zondag begon de alleskunner in de Superprestigecross van Ruddervoorde aan zijn crossseizoen, en schoot daar meteen raak. Een gebrek aan wedstrijdritme? Een gebrek aan techniciteit vanwege slechts vier crosstrainingen in de benen? Minder explosiviteit vanwege een intense wegcampagne? Niets van deze factoren die vooraf werden aangehaald leken ook maar iets van de kwaliteiten van Van der Poel af te doen. De wetten van de cross gelden niet voor dit Nederlandse supertalent, waardoor hij en niemand anders ook de favorietenrol voor komende zondag mag opeisen.

Eli Iserbyt – foto: Cor Vos

Nochtans was Eli Iserbyt de grote man van dit seizoensbegin. Iserbyt zette deze winter een duidelijke stap voorwaarts en speelde in de eerste crossen van dit seizoen – op zijn Van der Poels met de concurrentie, wat hem tot op heden de leiding in de wereldbeker en DVV Verzekeringen Trofee oplevert. Iserbyt was ook zo verstandig om er zijn wedstrijden uit te kiezen. Zelfs nu hij in bloedvorm is, blijft hij koelbloedig en spaarzaam met zijn krachten. Jammer genoeg kende Iserbyt juist bij zijn eerste confrontatie van het seizoen met Van der Poel een mindere dag – en botste hij tot overmaat van ramp tegen een paaltje, waardoor we misschien tot zondag moeten wachten om een eerste echte confrontatie te zien.

Bondscoach Sven Vanthourenhout zal het misschien niet met zoveel woorden zeggen, maar eigenlijk zou Iserbyt de enige Belg moeten zijn die Van der Poel ook maar iets in de weg kan leggen. De beste Toon Aerts kon dat op zijn parcoursen zeker en vast ook, maar die Aerts hebben we naar ons gevoel dit seizoen nog niet gezien. De punch waarover Aerts de afgelopen jaren beschikte, lijkt de Belgische kampioen vooralsnog nog wat te missen. Aerts werkt ook een vrij druk programma af, maar anderzijds leverde hem dat wel een mooie zege in Boom op. En een klassementscross gewonnen hebben, niet veel renners kunnen dat dit seizoen al zeggen…

Tom Pidcock (links) – foto: Cor Vos

De andere Belgen zullen het moeten hebben van een uitschieter om op het podium te geraken. Laurens Sweeck had er afgelopen zondag nog zo eentje, in Ruddervoorde. Tot na half cross kon hij mee in het spoor van Van der Poel, wat hem nog een mooie tweede plaats opleverde. Diens ploegmaat Michael Vanthourenhout wist in Meulebeke eveneens zijn ploegmaat Eli Iserbyt af te houden, en stond in de Koppenberg op het podium. Vanthourenhout houdt echter wel meer van een heuvelachtig terrein in de plaats van al het draaien en keren hier, maar is wel een echte kampioenschapsrenner. Quinten Hermans pakte in Beringen dan weer een mooie zege, ploegmaat Lars van der Haar veroverde het zilver in Gavere. Maar beide crossers missen wat constante in hun prestaties.

Wie ook een neusje voor kampioenschappen heeft, is het Britse toptalent Tom Pidcock. Al een heel seizoensbegin claimt de Brit dat hij toewerkt naar dit kampioenschap en wie zijn wij om aan zijn seizoensindeling te twijfelen. Net als Iserbyt heeft ook hij een fameuze stap gezet dit seizoen en de afgelopen weken is hij niet meer weg te denken uit de eerste gelederen. Op de Koppenberg werd dat beloond met de dichtste ereplaats, en de verwachting is dat deze talentvolle Brit er ook in Silvelle niet ver af zal zijn…

Favorieten volgens WielerFlits
*** Mathieu van der Poel
** Tom Pidcock, Eli Iserbyt
* Laurens Sweeck, Toon Aerts, Quinten Hermans

Bij de jeugdcategorieën is het iets moeilijker om degelijke waardemeters te vinden, aangezien de enige confrontatie op wereldbekerniveau de cross in het Zwitserse Bern was. Daar was het bij de U23 meteen ook Zwitserland boven, met Kevin Kuhn en Loris Rouiller op één en drie. Vooral die laatste is altijd goed op kampioenschappen.

Verder is Koppenberg-runner up (na de niet startende Jens Dekker) Ryan Kamp een stevige kandidaat uit Nederland, Antoine Benoist – de nummer drie van vorig jaar – uit Frankrijk en verder zijn er ook de Britten Ben Turner en Thomas Mein. Jakob Dorigoni is de kansrijkste thuisrijder van dienst, die zomaar kan verrassen. De Belgen met Gerben Kuypers, Timo Kielich en Belgisch kampioen Toon Vandebosch behoren niet tot de grote favorieten.

Thibau Nys – foto: Cor Vos

Dat is bij de junioren dan weer een heel ander verhaal. In die categorie is Thibau Nys niet alleen in eigen land de grote slokop. Ook in de wereldbekercross van Bern bleef hij landgenoten Jente Michiels en Emiel Verstrynge voor. Diezelfde Michiels verpeste zondag nog het Nys-feestje in Ruddervoorde, iets wat alleen Lennert Belmans hem dit seizoen nog maar had voorgedaan. Op een kampioenschap bij de junioren is het echter altijd opletten voor buitenlands gevaar, dat soms uit het niets en zonder al te veel competitie vooraf kan opduiken.

Elite vrouwen

Je kan zeggen van Sanne Cant wat je wil, maar vechtlust heeft de Kempense wel. Cant kent een bijzonder moeizame seizoensstart, met als dieptepunt de Superprestigecross in Gavere die ze uitreed met een verschoven heiligbeen. De loodzware Koppenbergcross, die haar sowieso niet zo ligt, liet ze aan zich voorbijgaan, om afgelopen zondag in Ruddervoorde herboren aan het vertrek te staan. Neem Alvarado, die zondag bij de beloften start, buiten beschouwing en Cant rijdt meer dan een minuut weg van haar concurrentes. Een mooie revanche van Cant, die ze komende zondag maar wat graag wil voorzetten met een eerste seizoenszege. Nog een extra motivatie: bij winst komt Cant trouwens op gelijke hoogte met Daphny van den Brand, die vier titels heeft, in de eeuwige EK-ranglijst.

Sanne Cant – foto: Cor Vos

Maar Annemarie Worst zal haar wit-blauwe trui ook niet zonder blikken of blozen afstaan. De titelverdedigster is samen met Yara Kastelijn een van de twee spitsen van de Nederlandse selectie, en dat treft, want de twee vullen elkaar ook in het dagelijkse leven bij 777 zeer goed aan. Zo zagen we Worst heersen in de wereldbekermanche van Bern, maar dé grote revelatie van deze eerste seizoenshelft is toch wel Kastelijn. Als de parcoursen iets zwaarder zijn, zoals in Gavere en op de Koppenberg, dan staat er geen maat op de 22-jarige Brabantse, die haar eigen limieten nog volop aan het ontdekken is. Helaas voor haar is dat nu juist niét het terrein waar we zondag op crossen…

Italië boven op haar thuiskampioenschappen, zou dat misschien nog eens kunnen? Alice Maria Arzuffi crosst wel al het hele seizoen op het hoogste niveau, met winst in Boom als orgelpunt. Maar Arzuffi is nu eenmaal niet de meest technisch onderlegde en dat is op een parcours met tig bochten natuurlijk wel aangewezen. Datzelfde geldt voor Eva Lechner, die het vaak moeilijk heeft om sterk uit de startblokken te schieten en op die manier vaak al met een achterstand aan haar koers moet beginnen.

In de persoon van de de Belgische Laura Verdonschot, die bezig is aan een constant seizoen, zien we een voorzichtige outsider. Zij zou ook zomaar een sleutelrol kunnen betekenen voor landgenote Sanne Cant.

Favorieten volgens WielerFlits
*** Sanne Cant
** Annemarie Worst, Yara Kastelijn
* Alice Maria Arzuffi, Eva Lechner en Laura Verdonschot

Moeten we bij de vrouwelijke beloften eigenlijk nog andere namen noemen dan die van Ceylin del Carmen Alvarado? De 21-jarige met Dominicaanse roots zou zelfs bij de elites de topfavoriete zijn, maar Alvarado bepaalde vooraf aan haar seizoen om zich nog niet aan een té grote uitdaging te wagen. De Nederlandse won dan wel bij de elites in Ruddervoorde en Gieten, maar toch zal ze vooral proberen om zichzelf op te volgen bij de U23. Concurrentie zien we net als vorig jaar quasi alleen maar uit eigen land in de personen van Manon Bakker en Inge van der Heijden. Maar onderschat ook de Britse seizoensrevelatie Anna Kay – tweede in Gavere en derde op de Koppenberg – niet.

Ceylin Alvarado – foto: Cor Vos

Ook bij de vrouwelijke junioren, de categorie die dit jaar dus voor het eerst voor de wit-blauwe trui strijdt, is het al Nederland wat de klok slaat. Shirin van Anrooij is een toptalent pur sang, dat zichzelf twee weken terug nog een extra boost gaf door in Luxemburg haar eerste profzege te boeken. Maar ook Puck Pieterse, technisch oersterk, vlakken we niet uit. Verder is het uitkijken naar de Franse Olivia Onesti, die eerder deze week op amper 15-jarige leeftijd al haar eerste elitecross in de Coupe de France op haar naam schreef. Vanuit Belgisch oogpunt is de nationale kampioene Julie De Wilde de vrouw om in de gaten te houden.

Weer en TV

De publieke omroepen VRT (Sporza) en NPO (NPO 1) zorgen voor de live-coverage van de mannen en vrouwen elitecrossen. Eurosport 1 voorziet heel Europa van beelden van diezelfde wedstrijden. De uitzendingen beginnen rond 13.30 uur voor de vrouwen en 15.00 uur voor de mannen. Bekijk hier de volledige TV-kalender.

De weercomputers van Meteovista.be voorspellen een zonnige zondagmiddag, met temperaturen tot 14 graden en amper wind. Echt droog zal het parcours niet liggen, want vrijdag passeert er nog een waanzinnige storm in Silvelle. Dan valt er tot 38,8 mm neerslag, die tegen zondag normaliter niet opgedroogd is.