Dwars door Vlaanderen is de volgende halte in de Vlaamse wielerweek, maar wel eentje zonder de absolute toppers. Géén Wout van Aert, Mathieu van der Poel of Tadej Pogacar aan het vertrek, en dat opent natuurlijk kansen voor de renners die hun niveau dicht benaderen. Wie kroont zich in Waregem tot de opvolger van Mathieu van der Poel? WielerFlits blikt vooruit.

Historie

De wortels van deze klassieker gaan terug tot vlak na de Tweede Wereldoorlog. Toen kwam er een gloednieuwe koers op de kalender tussen Sint-Truiden en Waregem, genaamd Dwars door België. De eerste winnaar was niemand minder dan Rik Van Steenbergen, op dat moment 21 jaar jong en helemaal aan het begin van zijn carrière. De jaren nadien werd de koers een tweedaagse: op dag één van Waregem naar Sint-Truiden, om de dag nadien de omgekeerde beweging te maken.

Waregem zou echter niet elk jaar de thuishaven van Dwars door België blijven, want ook Genk, Ciney, Eisden en Spa kregen hun kans als aankomst. In 1965 besloot de organisatie er opnieuw een eendagskoers van te maken met Waregem als start- en aankomstplaats, sindsdien is men voor de finish niet meer uit Waregem vertrokken. Sinds de eeuwwisseling heet de wedstrijd Dwars door Vlaanderen en wordt er gestart in Roeselare.

Yves Lampaert is mede-recordhouder – foto: Cor Vos

In de loop der jaren wonnen tal van kampioenen Dwars door België, dan wel Dwars door Vlaanderen. Naast Rik Van Steenbergen, konden ook onder meer Briek Schotte (1953 en 1955), Walter Godefroot (1966 en 1968), Johan Museeuw (1993), Tom Boonen (2007) en Mathieu van der Poel (2019 en 2022) zegevieren. Geen slecht rijtje. Wat het meest opvalt aan de erelijst, zijn echter niet de namen die er wel opstaan. Het is een naam die ontbreekt. Hoe kan het dat Eddy Merckx, een man met een palmares waar dat van een peloton anderen in past, nooit de beste was in Dwars door België?

Hiervoor moeten we terug naar de editie van 1966. Zoals we al zagen, was Walter Godefroot dat jaar de triomfator. Juichend over de streep kwam De Vlaamse Bulldog evenwel niet. In plaats van rechtop en met de armen in de lucht, passeerde hij de finishlijn al glijdend. De latere teammanager van T-Mobile was namelijk in de allerlaatste meters, tijdens een sprint met vier, ten val gekomen. Zo moest hij vanaf de koude keien toezien hoe vluchtgenoot Eddy Merckx vierde.

Voor een tijdje, althans. Want de jury greep in. Zij oordeelden dat Merckx de veroorzaker van de tuimelperte was en zetten hem opeens terug naar de laatste plek van de groep. Godefroot werd vervolgens tot winnaar uitgeroepen. Het besluit tot declassering viel niet in goede aarde bij Merckx, die van mening was dat hij Godefroot niet had gehinderd. De 21-jarige Brusselaar verklaarde na de jurybeslissing dat hij de wedstrijd nooit meer zou rijden – en hield woord.

Godefroot en Merckx in 2013 – foto: Cor Vos

Uiteraard mochten de Belgen het vaakst juichen in eigen land, maar liefst 55 keer in 76 edities. De laatste Belgische zege werd in 2018 door Yves Lampaert behaald. Hij was daarmee de eerste renner, die Dwars door Vlaanderen twee jaar op rij wist te winnen. Ja, in 1976 en 1977 won twee keer op rij een Planckaert, maar dat was eerst Willy en later Walter. Overigens zijn Planckaert en Lampaert onderdeel van een groep van veertien renners die Dwars door Vlaanderen twee keer gewonnen heeft, met ook Terpstra en Van der Poel.

Laatste tien winnaars Dwars door Vlaanderen
2022: Mathieu van der Poel
2021: Dylan van Baarle
2020: Niet verreden vanwege de coronacrisis
2019: Mathieu van der Poel
2018: Yves Lampaert
2017: Yves Lampaert
2016: Jens Debusschere
2015: Jelle Wallays
2014: Niki Terpstra
2013: Oscar Gatto

Laatste editie

De editie van vorig jaar stond in het teken van twee zaken: de comeback van Mathieu van der Poel op Vlaamse wegen én het Vlaamse klassiekerdebuut van Tadej Pogacar. De twee favorieten zagen toe hoe in de beginfase veel aangevallen werd. Na ruim dertig kilometer was het raak voor een vijftal, bestaande uit Nils Politt (BORA-hansgrohe), Johan Jacobs (Movistar), Kelland O’Brien (BikeExchange), Aaron Verwilst (Sport Vlaanderen-Baloise) en Mathijs Paasschens (Bingoal Pauwels Sauces WB).

Alpecin-Fenix had daarachter de touwtjes in handen. Sterker nog, met negentig kilometer voor de boeg schudde het Belgische team al flink aan de boom. Welke ploeg snel reageerde? Dat was Team UAE Emirates van Pogacar. Echter viel de beslissing pas toen INEOS-Grenadiers zich kwam bemoeien. Op Berg ten Houte trokken Tom Pidcock en Ben Turner stevig door, een versnelling waar Van der Poel, Victor Campenaerts, Stefan Küng en Tiesj Benoot op reageerden.

De grote afwezigen voorin: Quick-Step – Alpha Vinyl en UAE Emirates. Pogacar probeerde nog wel de sprong te maken, vlak voor de top. Even kon de Sloveen de favorietengroep ruiken, maar daar werd versneld en zo belandde de Tour de France-winnaar in een heuse chasse patate.

De kopgroep in de finale – foto: Cor Vos

Op Ladeuze trok Benoot door om een schifting door te voeren in de kopgroep, die inmiddels de vluchters hadden opgerold. Van hen hielden alleen O’Brien en Politt stand. De achtervolgende groep verloor ondertussen steeds meer terrein. Op de kasseien van Doorn wisten Pogacar, Tratnik en Madouas weg te rijden, maar dat was nog altijd op veertig seconden van de kop.

Vooraan was het Van der Poel die op Nokereberg – twintig kilometer voor de meet – de benen nog eens testte, maar alles kwam weer samen voorin. In de laatste tien kilometer stonden verder alleen nog de kasseien van de Herlegemstraat en de klim van de Holstraat op het menu. Op beide hindernissen werd een strak tempo gereden, maar niemand geraakte weg. Kort na de top plaatste Campenaerts zijn verwachte aanval. Turner en Küng zaten niet meteen op zijn wiel en ook Pidcock wist het gaatje niet te dichten.

Toch wisten Benoot en Pidcock met een ultieme inspanning het gat te dichten. Op dat moment lag alles weer open, want Van der Poel was met een tussensprint ook weer aangesloten. Benoot en Van der Poel kozen daarna het juiste moment om aan te vallen, op anderhalve kilometer van de finish. De Belg van Jumbo-Visma draaide mee met de Nederlander van Alpecin-Fenix, maar wist ook dat het voor de tweede plek ging zijn.

Uitslag Dwars door Vlaanderen 2022
1. Mathieu van der Poel (Alpecin-Fenix)
2. Tiesj Benoot (Jumbo-Visma) op 1s
3. Tom Pidcock (INEOS-Grenadiers) op 5s
4. Victor Campenaerts (Lotto Soudal)
5. Nils Pollitt (BORA-hansgrohe)
Wedstrijdverslag

Parcours

Dwars door Vlaanderen houdt vast aan de start in Roeselare en de finish in Waregem, maar verder zijn er dit jaar toch weer enkele kleine wijzigingen. Zo opteert de organisatie voor twee hellingen minder, maar méér kasseistroken. Slachtoffers van dienst zijn de Holstraat – vorig jaar nog de allerlaatste helling van de dag, en de Nieuwe Kwaremont, Zeelstraat en Stooktestraat in de beginfase. In ruil daarvoor doemt nu de Volkegemberg op als eerste helling van de dag. Minder zwaar is DDV dus zeker niet geworden.

Na die eerste van elf hellingen wordt het de hele dag namelijk amper nog vlak. Het drieluik Hotond, Knokteberg en Kortekeer ligt nog iets te ver van de aankomst om een aanval van een van de favorieten te forceren, want op dat moment is het nog 85 kilometer te gaan. Maar vorig jaar barstte de koers wel los op de eerste kasseihelling van de dag: Berg ten Houte – zeventig kilometer van de finish. Met kort daarna de Kanarieberg kan je hier een eerste forcing voeren.

Na de Kanarieberg hebben ploegen zo’n twintig kilometer om weer orde op zaken te stellen, voor er weer een zeer stevig drietal op hun pad komt. Wederom krijgen ze de Knokteberg en Hotond voor de wielen geschoven, kort gevolgd door de Mariaborrestraat en Ladeuze – een nieuwe helling sinds vorig jaar, die de renners toen al veel pijn deed. Dit zijn de laatste écht zware hindernissen van de dag.

Want daarna rest alleen nog de lokale ronde rondom Waregem, waarin we misschien nog de grootste wijzigingen ten opzichte van vorig jaar vinden. Zoals gezegd geen Holstraat meer, maar nog opvallender: deze lokale ronde wordt in omgekeerde richting afgewerkt ten opzichte van de vorige edities.

De renners komen hier op het terrein van Nokere Koerse, met de kasseien van de Doorn, Huisepontweg en Herlegemstraat (tot twee keer toe) én natuurlijk Nokereberg zelf. Opvallend is dat de laatste helling van de dag vooralsnog geen naam heeft gekregen, maar het betreft hier de oplopende weg richting Nokere. Op zo’n vijf kilometer van de aankomst volgen de laatste kasseien, voor het in licht dalende lijn richting de gekende finish in Waregem gaat.

Woensdag 29 maart: Roeselare – Waregem (183,7 km)
Officieuze start: 12.05 uur
Finish: omstreeks 16.30 uur

Favorieten

Het gebrek aan Wout van Aert, Mathieu van der Poel en Tadej Pogacar is tegelijk een vloek en een zegen voor Dwars door Vlaanderen. Het belooft een open koers te worden, waarin zowel de aanvallers (zoals Van der Poel vorig jaar) als de snelle mannen (twee jaar terug won Laporte de groepssprint van Tim Merlier voor de tweede plaats) kans maken op een mooie uitslag.

En toch zullen het voor een groot deel dezelfde blokken zijn die we vooraan zullen zien. Denk maar aan Alpecin-Deceuninck, dat over de hele lijn wel in een goede flow zit. De manier waarop Jasper Philipsen de Classic Brugge-De Panne naar zijn hand zette, getuigde van bloedvorm. Niet alleen trok hij op zijn eentje het peloton verschillende keren in waaiers, ook muisde hij er in de finale nog eens vanonder met een viertal. Dan mogen de hellingen in Dwars door Vlaanderen geen probleem zijn voor de Limburger, die vroeger de nieuwe Tom Boonen werd genoemd.

Philipsen heerste in De Panne – foto: Cor Vos

Ook de ploegen van Wout van Aert en Tadej Pogacar, respectievelijk Jumbo-Visma en UAE-Emirates, hebben de nodige ijzers in het vuur. Bij de geelhemden is het uitkijken naar snelle man Olav Kooij die in Gent-Wevelgem geen seconde in de problemen kwam en dus aanleg heeft voor de Vlaamse koersen. En Tiesj Benoot, die niet zo lang geleden heerste in Kuurne-Brussel-Kuurne, is altijd goed in Waregem. Dylan van Baarle zit niet in de uiteindelijke selectie van Jumbo-Visma, maar Gent-Wevelgem-winnaar Christophe Laporte is wel van de partij. Bij UAE-Emirates moet Tim Wellens bewijzen dat hij de vorm van de eerste koersen nog kan terugvinden, met snelle jongens als Matteo Trentin en Marc Hirschi aan zijn zijde.

Wie de Muur van Geraardsbergen zó vlotjes naar boven kan vlammen in de Omloop Het Nieuwsblad, moet ook Berg ten Houte en de Knokteberg kunnen overleven. Arnaud De Lie maakte indruk in de Omloop, maar koos sindsdien zijn koersen nauwkeurig uit. Geen E3 Saxo Classic, Ronde van Vlaanderen of Brugge-De Panne voor de man uit Lescheret. Wel Gent-Wevelgem en deze Dwars door Vlaanderen. De Lie is kattenrap, maar durft ook zelf mee de koers maken. Laat nu dat het scenario zijn waar je in deze Dwars door Vlaanderen ver mee komt. Met Caleb Ewan heeft Lotto Dstny trouwens een tweede man achter de hand.

Ook Mads Pedersen kan je onder het label van sterke jongens met een snelle sprint plaatsen. De Deen van Trek-Segafredo begon sterk aan zijn seizoen in Bessèges en Parijs-Nice, maar maakte ook meer recent indruk in de E3 Saxo Classic. Niet meteen een koers die de voormalige wereldkampioen op het lijf is geschreven, maar hij deed er wel vlot mee voor de ereplaatsen. Dan moet Dwars door Vlaanderen hem – net als Gent-Wevelgem, waar hij een van de besten na Van Aert en Laporte was – een pak beter liggen. Hijzelf kan defensief koersen en wachten op een eventuele sprint, terwijl ploegmaat Jasper Stuyven de koers maakt.

Hoe ver komt het duo Jasper Stuyven-Mads Pedersen? – foto: Cor Vos

Voor het Franse Groupama-FDJ mag de koers liefst zo zwaar mogelijk zijn. Hun kopmannenduo toonde zich in de E3 Classic bij de sterkste renners op de hellingen nà de Grote Drie, waardoor Stefan Küng en Valentin Madouas hun oog ongetwijfeld op de hellingenzone hebben laten vallen. Küng kan bovendien fantastisch alleen rijden, waardoor je hem – zoals bij Dylan Baarle twee jaar terug – geen ruimte mag geven. Madouas is dan weer rap in een sprintje van een kleinere groep en stilaan toe aan zijn eerste zege in een klassieker.

INEOS Grenadiers bevindt zich eigenlijk in hetzelfde schuitje. Filippo Ganna was tot voor kort nogal onbekend met de Vlaamse wegen, maar ook hij toonde in de E3 Saxo Classic dat hij zijn mannetje wel kan staan in dit soort koersen. Bovendien toonde de Italiaan in Milaan-San Remo dat hij zelfs in een eendagskoers een finale in de benen heeft. Van Tom Pidcock weten we al langer dat hij dat kan, maar na zijn val in Tirreno-Adriatico is het maar afwachten in welke toestand hij hier aan de start komt. En dan is er ook nog dark horse Magnus Sheffield.

Bij Soudal Quick-Step zie je het omgekeerde verhaal. Zij hebben met Tim Merlier – nota bene een renner uit de streek – misschien wel de snelste man van het peloton in de gelederen, dus moeten zij juist hopen op een groepssprint. Dat is niet onrealistisch, als je de editie van twee jaar terug bekijkt. Maar dan zal de ploeg wel op niveau moeten zijn om de Belgische kampioen bij te staan. Julian Alaphilippe is vermoedelijk niet goed genoeg om zelf te winnen, dus moeten hij, Casper Pedersen, Davide Ballerini en Dries Devenyns aan de bak voor Merlier, die in Gent-Wevelgem een zeer sterke beurt maakte.

Is dit terrein te zwaar voor Tim Merlier? – foto: Cor Vos

Maar daar blijft het natuurlijk niet bij. Het rijtje outsiders dat hier kan meedoen voor de overwinning is eindeloos, want hier ligt voor veel renners misschien dé kans van het voorjaar. Dan denken we aan hardrijders als Duits kampioen Nils Pollitt (BORA-hansgrohe) of de Zwitser Stefan Bisseger (EF Education-EasyPost), maar ook diens ploegmaat Alberto Bettiol zal iets willen tonen. Datzelfde zien we bij een sinds Gent-Wevelgem herboren Sep Vanmarcke (Israel-Premier Tech), Alexey Lutsenko (Astana Qazaqstan), Max Walscheid (Cofidis) en Anthony Turgis (TotalEnergies).

Mocht het dan toch tot een sprint met een kleinere groep komen, dan is het uitkijken naar snelle jongens die het in zich hebben om te overleven én zich te meten met Philipsen, De Lie en Merlier. Alexander Kristoff (Uno-X) is daartoe in staat, maar de Noor liet de afgelopen weken nog niet al te veel zien. Andrea Pasqualon (Bahrain-Victorious), Michael Matthews (Jayco AlUla), Luca Mozzato (Arkea-Samsic) en Fernando Gaviria (Movistar) zijn eveneens mooie outsiders.

Favorieten volgens WielerFlits
**** Mads Pedersen
*** Jasper Philipsen, Christophe Laporte
** Olav Kooij, Arnaud De Lie, Tim Merlier
* Stefan Küng, Valentin Madouas, Sep Vanmarcke, Tom Pidcock

Website organisatie
Deelnemerslijst (ProCyclingStats)

Weer en TV

Net als in de voorbije klassiekers ook geen optimaal koersweer in Dwars door Vlaanderen. De temperaturen kunnen volgens Weeronline wel oplopen tot 12 graden Celsius, maar er is ook 70 % kans op neerslag gedurende de hele dag. Ook de wind kan weer lelijk huishouden, met windstoten tot 4 Beaufort vanuit het zuidwesten.

Sporza op één is vanaf 13.55 uur van de partij voor de live-uitzending van Dwars door Vlaanderen. Nederlandse kijkers op Eurosport 2 of online op Eurosport.nl/Discovery+/GCN+ moeten amper vijf minuten langer wachten, tot 14.00 uur.