Vorige week maandag publiceerde de Cycling Independent Reform Commission (CIRC) haar 227 pagina omvattende onderzoek naar de geschiedenis van dopinggebruik binnen het wielrennen. Hoewel er weinig  nieuwe informatie naar buiten kwam, heeft het rapport wel een aantal zaken duidelijk gemaakt. “De bevindingen hebben mij niet enorm verrast”, vertelt UCI-voorzitter Brian Cookson aan WielerFlits.

De president van de mondiale wielerunie was afgelopen weekend aanwezig tijdens de Ronde van Drenthe. Voor de damesrace welteverstaan, de eerste Wereldbeker-koers van de vrouwenkalender. Cookson reikte na afloop de eerste UCI-leiderstrui uit aan de Belgische winnares Jolien D’Hoore. Na afloop van de podiumceremonie sprak hij met WielerFlits over de resultaten van het CIRC-rapport.

“Er stond een aantal teleurstellende feiten in”, vat Cookson samen. “Het bevestigde zaken waarvan ik dacht dat die heel goed op waarheid zouden kunnen berusten. Het is een extreem goed onderzocht rapport en bevat een groot aantal analyses uit het verleden, die aantoonden hoe onze sport in de staat geraakte waar het in zat. Het heeft goed onderbouwd bewijs van een aantal key incidents in de laatste twintig jaar. Het vertelt ons exact wat er gebeurd is, maar ook wat er níet gebeurd is.” Onder meer Lance Armstrong werd – samen met 174 anderen – tijdens het onderzoek gehoord.

Niet alleen de teams moeten hun verantwoordelijkheid nemen, maar ook sponsors, leveranciers, nationale bonden, artsen, de anti-dopingautoriteiten en zelfs landelijke overheden kunnen ons helpen.

Het dossier stelt vast dat doping ook in het huidige peloton nog altijd voorkomt en veronderstelt zelfs dat twintig tot negentig procent van de renners nog altijd prestatiebevorderende middelen gebruikt. In de strijd tegen doping hoopt de UCI op steun: “Eén van de belangrijkste conclusies uit het onderzoek is dat het hele dopingprobleem binnen het wielrennen – laten we andere sporten achterwege laten, ook al weten we dat het daar ook gebeurt – enkel op te lossen is wanneer iedereen meewerkt. Niet alleen de teams moeten hun verantwoordelijkheid nemen, maar ook sponsors, leveranciers, nationale bonden, artsen, de anti-dopingautoriteiten en zelfs landelijke overheden kunnen ons helpen.”

“Doping is tegenwoordig niet meer het eenvoudig innemen van een paar pillen, het is een semi-medische manier van valsspelen”, vervolgt Cookson. “Er zijn samenzweringen, supply chains en geld voor nodig om het te doen. Wanneer je dat pad bewandelt, ben je al snel een soort (mede-)crimineel door de illegale activiteiten die je dan onderneemt. Daar hoort namelijk ook het witwassen van geld bij, maar ook het illegaal voorschrijven van medicijnen, enzovoort. Dat zijn een heleboel zaken die wij als UCI niet in ons eentje kunnen tackelen. Om het probleem voorgoed op te lossen, hebben we de hulp van iedereen binnen de wielersport nodig.”

Nachtelijke controles en ‘motortjes’
Het CIRC-rapport bevat naast het vele onderzoek ook een aantal aanbevelingen. De eerste hiervan zijn afgelopen vrijdag al door de UCI ingevoerd, zoals de nachtelijke dopingtests. Tot afgelopen vrijdag konden renners tussen 06.00 en 23.00 een out-of-competition-controle verwachten. De UCI besloot naar aanleiding van het CIRC-dossier om het tijdvak tussen elf uur ’s avonds en zes uur ’s morgens te verwijderen, waardoor dopingcontroleurs nu ook tijdens de nacht aan kunnen kloppen voor een dopingtest. Bij een groot deel van de huidige renners stuitte dit op hevig verweer.

Cookson vertelt dat er goed is nagedacht over het aanpassen van de regels. Sterker nog, in uitzonderlijke gevallen was het zelfs al mogelijk. “Als er bewijs is dat iemand het window van 23.00 tot 06.00 mogelijk gebruikt om de controles te misleiden, voeren we nachtelijke tests uit. Volgens het CIRC zijn er genoeg belastende aanwijzingen dat men de ruimte in het tijdvak gebruikt om micro-doseringen bij zichzelf toe te dienen. Als dat het geval is, moeten mensen voortaan gaan oppassen. Het zou zo maar kunnen dat dopingcontroleurs hen één dezer dagen (of in dit geval nachten, red.) komen verrassen.”

Volgens het CIRC zijn er genoeg belastende aanwijzingen dat men de ruimte in het tijdvak gebruikt om micro-doseringen bij zichzelf toe te dienen.

De meningen over de nachtelijke controles lopen zeer uiteen. Het zou inbreuk zijn op de privacy van renners, maar er zijn ook voorstanders van het idee. “Een groot aantal renners vindt het te veel van het goede. Een aantal anderen, waaronder nota bene Chris Froome, zeiden: ‘Als dat de prijs is die we moeten betalen, dan is dat maar zo’. Ik denk dat niemand om twee uur ’s nachts wakker gemaakt wil worden om een urine- of bloedmonster af te geven voor een dopingtest. Het enige wat ik tegen renners, teams en dokteren wil zeggen: je kunt het niet uitsluiten. Het kan heel goed mogelijk zijn dat we bij je aan kloppen in het holst van de nacht”, preekt Cookson met een wijzende, afkeurende vinger.

Naast nachtelijke dopingtests zullen ploegen en renners ook rekening moeten houden met controles van de fietsen. In het CIRC-rapport is eveneens belastend materiaal opgenomen dat hint op het gebruik van motortjes binnen de wielersport, de zogenoemde ‘mechanische doping’. Onder meer Fabian Cancellara werd in het verleden al eens beschuldigd van een geprepareerde fiets. Tijdens Parijs-Nice deden de eerste controles zich voor en moest onder andere Wilco Kelderman zich bij de wedstrijdjury melden. Alle fietsen bleken tijdens de Franse rittenkoers echter in orde.

Wielrennen vooruitstrevend in dopingjacht
De wielersport komt vaak in het nieuws vanwege dopinggerelateerde zaken. Dat is een logisch gevolg van de vele controles die plaatsvinden, in tegenstelling tot bij andere sporten. “Ik denk dat doping binnen heel erg veel sporten aanwezig is”, beaamt Cookson. “Er zijn twee soorten sport. Je hebt sporten met een dopingprobleem die er iets aan proberen te doen en ik denk dat wielrennen daar één van de leiders in is. De andere kant toont ons sporten met een dopingprobleem die vervolgens hun kop in het zand steken. Vroeg of laat hebben die sporten dezelfde soort problemen die de wielrennerij heeft gekend. Maar dat is niet mijn zaak, mijn probleem is onze sport. Ik ben vastbesloten om het vermogen van schone renners te beschermen, zodat zij op een eerlijke wijze kunnen concurreren en mee kunnen doen voor de winst. Ik denk dat we veel en veel dichterbij dat streven zijn, dan de vele jaren die achter ons liggen. Ik wil dat gevecht blijven voeren en er voor zorgen dat renners weten dat ze aan onze sport mee kunnen doen zonder vals te spelen.”

De UCI-voorzitter gelooft echter niet dat de sport voor de volle honderd procent schoon kan zijn. “Uiteindelijk zal er altijd een klein aantal mensen overblijven dat probeert de zaak te bedriegen”, denkt Cookson. “Maar voor hen heb ik een boodschap: ‘Vroeg of laat pakken we je’. We gaan terug in de tijd en gaan monsters hertesten. We vergroten ons kennisgebied en verzamelen meer informatie. We hebben zelfs de mogelijkheid om je midden in de nacht te onderwerpen aan een dopingtest. Dus als je besluit vals te spelen, vroeg of laat pakken we je!”, waarschuwt de Brit.

Als je de rest van je leven niet over je schouder wilt kijken, grijp dan niet naar de verboden middelen!

Het CIRC-rapport – waar drie miljoen euro voor werd uitgetrokken – bevat weinig nieuwe informatie. Wel was het voor de UCI de aanleiding om een aantal regels aan te scherpen of toe te voegen. Het kan zijn dat verdere consequenties van het rapport in de toekomst zullen volgen. De bond gaat namelijk een groot aantal monsters hertesten, nu de verjaringstermijn in de WADA-code van 2015 is opgeschroefd van acht naar tien jaar. “We hebben echter geen onbeperkte middelen om monsters in de toekomst te blijven hertesten. We bekijken op dit moment wel een programma om monsters uit key events from key years uit het verleden te controleren met de middelen van nu. Daarom wil ik nogmaals aan renners meegeven: ‘Als je de rest van je leven niet over je schouder wilt kijken, grijp dan niet naar de verboden middelen!'”