De Tour de France is begonnen met een etappezege voor Adam Yates. De Brit van UAE Emirates versloeg in de openingsrit naar Bilbao niemand minder dan zijn eigen tweelingbroer Simon Yates. Tadej Pogacar won de sprint van een achtervolgend groepje, waarin ook Jonas Vingegaard zat.

De Ronde van Frankrijk kende dit jaar een bijzonder lastige openingsetappe. In het wielergekke Baskenland stond een heuvelrit van 182 kilometer op het programma, met start en finish in Bilbao. Op de route lagen vijf gecategoriseerde hellingen, waarvan drie in de laatste veertig kilometer. In de finale moesten achtereenvolgens de Côte de Morga (3,8 km aan 4,8%), de Côte de Vivero (4,3 km aan 6,9%) en de Côte de Pike (2,2 km aan 9,9%) bedwongen worden. Vanaf de top van die laatste, loeisteile helling was het nog tien kilometer naar de finish. De slotkilometer liep ook weer stevig omhoog.

Kopgroep met Pascal Eenkhoorn
Vrijwel meteen vanuit het vertrek reden vier renners weg: Pascal Eenkhoorn (Lotto Dstny) trok kort na de officiële start door en kreeg Simon Guglielmi (Arkéa-Samsic), Jonas Gregaard (Uno-X), Valentin Ferron (TotalEnergies) met zich mee. Lillian Calmejane (Intermarché-Circus-Wanty) kon de sprong ook nog maken, waardoor we een kopgroep van vijf kregen. Het verschil met het peloton liep al snel op tot tweeënhalve minuut.

Eenkhoorn leidt de kopgroep – foto: Cor Vos

Meer ruimte kreeg de vroege vlucht niet. Alpecin-Deceuninck, Soudal Quick-Step en Jumbo-Visma verkleinden het gat tot anderhalve minuut en hielden de teugels vervolgens strak in handen. De vluchters hoefden zich dus geen illusies te maken over een eventuele etappezege, maar met de bergtrui lag er nog wel een andere mooie prijs te rapen. Op de eerste beklimming deed Gregaard de beste zaken. Hij kwam als eerste boven, voor Eenkhoorn. De Deen pakte zo twee punten, de Nederlander één.

Omdat Eenkhoorn op de tweede klim de volle buit pakte, terwijl Gregaard dit keer puntloos bleef, ging de renner van Lotto Dstny die van Uno-X voorbij in het virtuele bergklassement. Eenkhoorn pakte ook de meeste punten bij de eerste tussensprint, waar Mads Pedersen, Peter Sagan en Jasper Philipsen – in die volgorde – als eerste doorkwamen van het peloton. In dat peloton was kort daarna trouwens een valpartij van Torstein Træen, de klassementskopman van Uno-X. De 27-jarige Noor kon zijn weg al snel weer vervolgen.

Vluchters vroeg gegrepen
In dezelfde fase kwam het peloton snel dichterbij de kopgroep. Toen het verschil teruggebracht was tot zo’n twintig seconden, ontstond er vooraan onrust. Guglielmi trok door, kreeg even Gregaard mee, maar daarna kwamen de vijf toch weer bij elkaar. Terwijl dit zich in de spits van de koers afspeelde, was er in de achterhoede een probleempje voor Alexey Lutsenko. Hij was lekgereden en reed op een gegeven moment een minuut achter het peloton.

Vooral Laporte, Dillier en Declercq deden veel kopwerk – foto: Cor Vos

Met de hulp van Yevgeniy Fedorov kon de Kazachs kampioen op vijftig kilometer van het einde, na een lange achtervolging, weer aansluiten. Op datzelfde moment werden ook de vijf vroege vluchters ingerekend. We begonnen dus met een compleet pak aan de Côte de Morga (3,8 km aan 4,8%), de eerste van de drie finaleklimmen. Hier werd en groupe naar boven gereden, al gingen de sprinters en mindere klimmers al wel overboord. Jonas Abrahamsen van Uno-X snoepte op de top één puntje mee voor het bergklassement.

Hoog tempo op de Côte de Vivero
Op de volgende klim, de Côte de Vivero (4,3 km aan 6,9%), reed Kevin Vermaerke (dsm-firmenich) aanvankelijk op kop, maar al snel nam Mikkel Bjerg (UAE Emirates) over. De Deen joeg het tempo flink de hoogte in. Onder meer Warren Barguil en Wout Poels moesten op dit moment al passen. Toen Bjerg zijn beurt erop zat, begon Dylan van Baarle de forcing te voeren. De Nederlands kampioen zorgde voor nog meer slachtoffers. Zo haakten Lutsenko, Rui Costa en Omar Fraile al af. Pello Bilbao had het ook moeilijk.

Neilson Powless had nog wel wat over: hij nam de kop over van Van Baarle en klopte Georg Zimmermann vervolgens in een sprint voor de bergpunten. Omdat de Côte de Vivero van de tweede categorie was, leverde dat de Amerikaan vijf punten op. Dat was genoeg om de eerste bergtrui van deze Tour te bemachtigen.

Powless op weg naar de punten – foto: Cor Vos

Mas geeft op na valpartij met ook Carapaz
In de afdaling van de Côte de Vivero gebeurde meer dan in de beklimming. Twee kanshebbers voor het Tourpodium, Richard Carapaz en Enric Mas, gingen onderuit. Carapaz bleef lang zitten, Mas lang staan. Uiteindelijk stapte de Ecuadoraan weer op,  maar het ging niet van harte. Hij zou veel tijd verliezen. Mas zou zijn weg niet volgen: de Spanjaard stapte uit de wedstrijd.

Met een uitgedund peloton ging het vervolgens naar de Côte de Pike (2,2 km aan 9,9%), die begon op twaalf kilometer van de streep. Felix Großschartner van UAE Emirates gooide aan de voet meteen een bom. De Oostenrijker sloeg een flink gat, waarna Jumbo-Visma in de achtervolging moest. Hij werd echter al snel teruggepakt, waarna Mathieu Burgaudeau de volgende was die erin vloog. Ook hij werd al snel weer ingelopen, nu door UAE Emirates. Adam Yates trok vervolgens stevig door.

Pogacar, Vingegaard en… Lafay
Slechts drie renners konden hem volgen: kopman Tadej Pogacar, Jonas Vingegaard en Victor Lafay. Met nog vierhonderd meter tot de top, gaf Yates af. Pogacar nam de kop over, maar kreeg Vingegaard en de verrassend sterke Lafay er niet af. De Fransman nam brutaal over richting de top. Voor de top had Pogacar de leiding weer genomen. Met Vingegaard en Lafay in zijn spoor kwamen ze over de top.

Simon Yates, Adam Yates, Mattias Skjelmose en David Gaudu konden net na de top aansluiten, waarna de gebroeders Yates er samen vandoor gingen. Achter de broers kwamen Wout van Aert, Wilco Kelderman en Sepp Kuss (Jumbo-Visma) ook weer aansluiten bij de achtervolgers, net als Carlos Rodríguez, Thibaut Pinot, Michael Woods Jai Hindley en Mikel Landa. Mathieu van der Poel zat niet in dit elitegroepje.

Adam Yates is Simon Yates de baas
Yates en… Yates sloegen een mooi gaatje en begonnen samen aan de lastige slotkilometer. Daar bleek Adam over de betere benen te beschikken. In de laatste honderden meter reed hij Simon uit zijn wiel, waarna hij solo over de streep kwam. Zijn tweelingbroer volgde vier seconden later. De derde plaats was voor Tadej Pogacar, die de sprint van de groep met ook titelverdediger Jonas Vingegaard won.