Wout van Aert heeft de elfde etappe van de Tour de France gewonnen. Na de dubbele beklimming van de mythische Mont Ventoux kwam de Belgische renner van Jumbo-Visma solo over de streep in Malaucène. Voor de Nederlandse ploeg, die in de eerste week werd geplaagd door valpartijen, was het de eerste dagzege in deze Tour.

I guess we take it one pedal stroke at a time, twitterde Matej Mohorič aan het begin van de dag. Het profiel van de elfde etappe boezemde namelijk ook de winnaar in Le Creusot veel ontzag in. In de Vaucluse ging het parcours vanuit Sorgues over de Col de la Liguière naar Sault, waar de mythische Mont Ventoux werd beklommen. Vervolgens werd afgedaald, om via Bédoin de Kale Reus via de zware zuidkant nog een keer omhoog te rijden. De finish lag niet op de top, maar na een snelle afzink in Malaucène.

foto: Cor Vos

Onder zonnige omstandigheden werd rond het middaguur het peloton op gang gebracht en het duurde niet lang vooraleer een verhitte strijd losbarstte voor de ontsnapping van de dag. Na de eerste schermutselingen sprongen Julian Alaphilippe en Nairo Quintana weg in aanloop naar de eerste klim, de Côte de Fontaine-de-Vaucluse, waar Juju zijn Colombiaanse medeaanvaller loste en het enige bergpuntje opstreek. Tony Martin was er toen al niet meer bij. Vroeg in de rit kwam de Duitse renner van Jumbo-Visma in een greppel terecht, waarna hij moest opgeven.

Alaphilippe krijgt versterking
Het tempo in de koers lag bijzonder hoog, waardoor het peloton zelfs in stukken brak. Toch wist Alaphilippe zijn kleine voorsprong vast te houden en net na de tussensprint in Les Imberts kreeg hij versterking van Dan Martin, Anthony Perez, Neilson Powless, Elie Gesbert en Jakob Fuglsang. Alaphilippe en Martin hadden duidelijk goede benen en gingen op de Côte de Gordes, de tweede klim, samen verder. Perez kon net onder de top weer de aansluiting maken, en ook Pierre Rolland haakte aan. Met zijn vieren begonnen zij aan de afdaling vanuit het kasteeldorpje Gordes.

foto: Cor Vos

Na vijftig kilometer temporiseerde het peloton, waardoor achteropgeraakte renners als drievoudig etappewinnaar Mark Cavendish konden terugkeren. Zo konden de vier koplopers hun voorsprong uitbreiden tot een minuut. Vervolgens ging een groep met acht man in de tegenaanval, met daarbij Vegard Stake Laengen, het Trek-Segafredo-koppel Julien Bernard en Bauke Mollema, Nils Politt, Alpecin-Fenix-renners Xandro Meurisse en Kristian Sbaragli, Luke Durbridge en Quentin Pacher. Daarachter probeerde nog een groep over te steken.

Wout van Aert, Kenny Elissonde, Pierre-Luc Périchon, Benoît Cosnefroy en Greg Van Avermaet vonden elkaar, en de groep-Mollema zag deze groep-Van Aert na zestig kilometer aansluiten. Met zijn dertienen probeerden de tegenaanvallers de minuut achterstand naar de vier koplopers dicht te rijden. Hun achterstand bleef lange tijd zo’n een minuut, pas op de Col de la Liguière begon de tweede groep in te lopen. Op de klim, waar Martin als eerste over de top kwam, liet Cosnefroy het lopen om zich in de grote groep te laten terugzakken en kopman Ben O’Connor bij te staan.

Groepen smelten samen vlak voor de Mont Ventoux
Met nog honderd kilometer te gaan, aan de voet van de eerste beklimming van de Mont Ventoux, zagen Martin, Alaphilippe, Perez en Rolland de groep-Mollema/Van Aert aansluiten. Zo reden er plots zestien renners van voren. Voor de duidelijkheid: Stake Laengen (UAE), Van Aert (Jumbo-Visma), Martin (Israel Start-Up Nation), Bernard, Elissonde, Mollema (Trek-Segafredo), Alaphilippe (Deceuninck-Quick-Step), Politt (BORA-hansgrohe), Perez, Périchon (Cofidis), Meurisse, Sbaragli (Alpecin-Fenix), Van Avermaet (AG2R Citroën), Durbridge (BikeExchange), Pacher en Rolland (B&B Hotels). Het peloton, waar INEOS Grenadiers controleerde, volgde op vijf minuten.

foto: Cor Vos

Op de Kale Berg viel de grote kopgroep uit elkaar door toedoen van Alaphilippe en Van Aert. Uiteindelijk bleven ter hoogte van Chalet Reynard zeven renners samen over: Van Aert, Bernard, Elissonde, Alaphilippe, Perez, Meurisse en Durbridge. Mollema en Rolland probeerden op hun eigen tempo terug bij de koplopers te komen. De Nederlander at daarbij – zoals dat in wielertermen zo mooi heet – eerst het bordje van de Franse klimmer leeg, voordat hij vlak onder de top naar het zevental van voren toesprong.

Alaphilippe kwam als eerste over de top op 1910 meter, gevolgd door Perez en Mollema. Daarna daalde de kopgroep voor de eerste keer af naar Malaucène, waar later in de etappe ook de finish was. Met name Alaphilippe en Van Aert sneden in de afzink de bochten feilloos aan. Eenmaal in Malaucène was het de kilometers aftellen tot aan Bédoin, waar de tweede passage van de Mont Ventoux zou beginnen. Uit het peloton was David Gaudu ondertussen gelost; de Franse kopman van Groupama-FDJ, tiende in het klassement, moest op de Ventoux de rest laten gaan.

Kopgroep dunt uit
Met nog 37,7 kilometer te gaan begon de kopgroep voor de tweede keer aan de Mont Ventoux. Terwijl de weg weer omhoog begon te lopen, waren de krachten inmiddels uit Perez weggevloeid. De Fransman van Cofidis kon het tempo dat de compagnons van Mollema, Bernard en Elissonde, de kopgroep oplegden niet meer bijbenen en loste. Bernard deed vervolgens nog een kopbeurt en toen was het ook bij de Trek-renner over. Op het moment dat Bernard wegviel, versnelde juist zijn ploeggenoot Elissonde. Achter hem bleven enkel Van Aert, Mollema en Alaphilippe over.

foto: Cor Vos

Met nog veertien kilometer tot de top reed Van Aert weg bij Mollema en Alaphilippe. De Belgische alleskunner van Jumbo-Visma, gisteren nog tweede in de massasprint, ging in zijn eentje op jacht naar Elissonde en sloot even later bij de Franse renner aan. Op elf kilometer onder de top wist Van Aert weg te rijden bij Elissonde. Hij besloot solo verder te gaan. Bij Chalet Reynard, met nog zes kilometer tot de top, had hij op Elissonde en Mollema een minuut te pakken. De achterstand van Alaphilippe was al naar vier minuten opgelopen.

Net als al zo lang in de etappe controleerde INEOS Grenadiers op de tweede beklimming van de Mont Ventoux. Nadat Gaudu als eerste van de renners uit de top-10 al moest lossen, ging het ook voor Ben O’Connor, tweede in de stand, en Guillaume Martin (negende) te hard. Achter het treintje van Richard Carapaz wisten Tadej Pogačar, Jonas Vingegaard, Enric Mas en Wilco Kelderman in eerste instantie stand te houden. Eenmaal op het kale gedeelte van de berg moest Mas eraf. Toen Vingegaard vervolgens versnelde, kon alleen Pogačar mee. Alleen in eerste instantie, zo bleek. De Deense klimmer van Jumbo-Visma wist de Sloveen vervolgens namelijk te lossen.

Van Aert begint solo aan afdaling naar Malaucène
Van Aert kwam met een minuut voorsprong op Elissonde en Mollema over de top. Zijn ploegmaat Vingegaard volgde op anderhalve minuut. Een halve minuut daar weer achter dook Pogačar, met Urán en Carapaz samen, de afdaling in. Van Aert bleef op de fraaie brede wegen uit de problemen en kwam na vijfenhalf uur koers solo als winnaar over de streep in Malaucène. Een minuutje later ging Elissonde Mollema vooraf aan de finish. Vingegaard werd in de slotfase nog bijgehaald door Pogačar, Urán en Carapaz, die vanaf de Mont Ventoux hard naar beneden waren gereden.