Nico Dick

• zondag 25 april 2021 om 07:15

Special In 2011 kent Philippe Gilbert zijn absolute topjaar met maar liefst achttien UCI-overwinningen. In dat wonderjaar wil de kopman van Omega Pharma-Lotto overal winnen waar hij aan de start staat. In april leidt dat tot een unicum, met winst in zowel Brabantse Pijl, Amstel Gold Race, Waalse Pijl als Luik-Bastenaken-Luik. Dat deed niemand hem voor of na. Een reconstructie, met rechtstreekse concurrent Andy Schleck en zijn toenmalige teammanager Marc Sergeant als getuigen.

Wat voorafging

Philippe Gilbert kende in 2011 een voortreffelijk voorjaar met ritwinst in zowel de Ronde van de Algarve als Tirreno-Adriatico, tussendoor won hij de vijfde editie van Strade Bianche, vóór Alessandro Ballan en Damiano Cunego. In Milaan-San Remo werd de toen 28-jarige Waal derde. Achteraf gezien een gemiste kans: de Primavera is vandaag het enige monument dat Gilbert niet op zijn erelijst heeft staan.

Na de Ronde terug naar Monaco
In de aanloop naar de Waalse klassiekers start Gilbert ook in Gent-Wevelgem (36ste) en de Ronde van Vlaanderen (9de). Hij is er degelijk, maar niet uitmuntend. “In de Ronde koerste hij té onstuimig”, vertelt toenmalig teammanager Marc Sergeant daarover. “Hij demarreerde op de Bosberg en werd teruggepakt.” Na de Ronde vloog Gilbert terug naar Monaco om er – aan de zijde van Rebellin – nog een week de conditie verder op te schroeven.

Om in topvorm terug te komen naar België, zo blijkt. In de Brabantse Pijl begint Gilbert aan een indrukwekkende serie. In Overijse klopt hij Björn Leukemans in een sprint met twee, in de Amstel Gold Race degradeerde hij onder meer springveer Joaquim Rodríguez tot figurant. Achter de coulissen lijkt Rodríguez met verstomming geslagen. “Pense: o está loco o es muy fuerte“, vertelt de Spanjaard voor de podiumceremonie tegen Marc Sergeant, die er Gilbert vergezelt. “Toen hij aanging dacht ik: hij is gek, of hij is ijzersterk. Ik hoopte op het eerste, maar het was het tweede.”

Gilbert rijdt Rodríguez uit het wiel op de Cauberg – foto: Cor Vos

Na de Amstel is Gilbert voor de buitenwereld ook topfavoriet voor de Waalse Pijl. Maar als het van Marc Sergeant afhangt, hoeft Gilbert op de Muur van Hoei helemaal niets. “Tijdens de busrit vanuit het NH Hotel in Maastricht naar het teamhotel in Charleroi, waar de Waalse Pijl startte, vond ik Philippe er wat bleekjes uitzien. Ik had schrik dat het tekenen van vermoeidheid waren. En we hadden al de Brabantse Pijl en de Amstel op zak, dus stelde ik voor om de Waalse Pijl los te laten. Luik-Bastenaken-Luik was zoveel belangrijker.”

Ongenoegen, ondanks winst
Het gezicht van Gilbert fleurde op toen Sergeant hem zijn bedoelingen kenbaar maakte. “Er viel toch wat druk van zijn schouders, had ik de indruk. En Phil vond het ook een ideaal moment om de ploegmaats vrijheid te geven. Het was een uitgelezen kans voor jongens als Jan Bakelants of Francis De Greef, redeneerden we. Maar met de hele ploeg op kop van het peloton rijden achter de vroege vlucht… Nee, dat zouden we in geen geval doen.”

Zo gezegd, zo gedaan. Bij de eerste passage in Hoei rijdt Gilbert als allerlaatste de Muur op. Niet zinnens iets te ondernemen. Tot…  blijkt dat de ploegmaats in de finale niet thuisgeven. Wanneer een groep wegrijdt en niemand van Omega Pharma-Lotto mee is, foetert Gilbert in de koersradio. “Op een gegeven moment heb ik beslist om de knop toch om te draaien”, aldus Sergeant.

Primus op de Muur van Hoei –  foto: Cor Vos

“Iedereen op kop, met als doel Vanendert én Gilbert aan de voet van de Muur af te zetten. Phil maakte het op indrukwekkende manier af. Hij zette ongeveer aan waar Roglič woensdag demarreerde en hield makkelijk vol.” Na afloop heerst een hoera-stemming in de bus. Tenminste, toch voor even. Als Gilbert na de persconferentie de bus opstapt, uit hij zijn ongenoegen. “Hij vond het oprecht niet fijn dat ze hun kans niet hadden gegrepen. Dat was ook Philippe Gilbert”, lacht Sergeant.

Luik-Bastenaken-Luik

Na de Waalse Pijl neemt het Omega Pharma-Lotto gezelschap opnieuw zijn intrek in het NH Hotel in Maastricht, sinds 2011 de uitvalsbasis van het team voor de Ardennenklassiekers. Niet toevallig net over de Nederlandse grens. Philippe Gilbert woont immers in Monaco en mag maar een bepaald aantal dagen per jaar in België verblijven. Ook de traditionele persconferentie voorafgaand aan La Doyenne wordt in het NH Hotel gehouden.

Gilbert steekt er zijn ambitie niet onder stoelen of banken. “De Brabantse Pijl, de Amstel Gold Race en de Waalse Pijl zijn drie mooie koersen, maar ik wil dat trio overwinningen met plezier inruilen voor winst in Luik-Bastenaken-Luik”, vertelt hij op vrijdag. “Dat is en blijft mijn droomkoers, op de wegen waar ik al sinds mijn eerste jaar als junior op train, waar ik elke steen en elke bocht weet liggen. Het zou een heel speciaal gevoel zijn.”

Té grote kopgroep
Via de media zet de Ardennees ook nog zijn ploegmaats op scherp. “Zes maanden geleden al drukte ik hen op het hart dat ik zou toeleven naar deze week en dat ze zelf top moesten zijn. Ik denk dat ze de boodschap begrepen hebben.” Gilbert kan daarnaast ook rekenen op de massale steun van zijn fans, waarvan een groot deel voor de gelegenheid is samengetroept in het Gilbert-dorp op de flanken van La Redoute.

En toch loopt het begin van de wedstrijd niet naar wens. “Het was ook een moeilijke situatie”, vertelt Sergeant. “We hadden ons voorgenomen om een klein groepje van vier, maximum vijf renners te laten wegrijden, zodat de koers gemakkelijk te controleren zou zijn. Maar plots riep Jurgen Van De Walle in z’n microfoontje dat de groep een stuk groter was. ‘Niet tegen te houden’, zuchtte hij.” Gilbert was allesbehalve opgetogen met de gang van zaken.

Van De Walle, zeg maar de Tim Declercq van tien jaar geleden, zette zich meteen op kop van het peloton en hield de voorsprong van de kopgroep 140 kilometer lang binnen de vier minuten. “Op een gegeven moment moest Phil hem zelfs afremmen”, herinnert Sergeant zich. Van De Walle trapte die dag 180 kilometer – waarin gemiddeld 44 kilometer per uur werd gehaald en zonder dat iemand overnam – een vermogen van 365 watt.

Werkendag voor de mannen van Omega Pharma-Lotto – foto: Cor Vos

Volgend probleem: zadelpech een een fietswissel voor Jelle Vanendert, in 2011 de luxeknecht van Gilbert, op de Haute Levée. Net op dat moment rijdt opnieuw een groep weg, zonder ook maar één Lotto-pion. Een aantal helpers is ook reeds opgesoupeerd, zodat de troepen van Sergeant de controle dreigen te verliezen. Op dat moment heeft Gilbert het geluk aan zijn zijde dat Leopard-Trek – met de broers Schleck als kopmannen – haar verantwoordelijkheid neemt. Ook de teruggekeerde Vanendert en Jurgen Van den Broeck doen nog hun duit in het zakje.

“Dat wij ook meewerkten was bewust”, verduidelijkt Andy Schleck ons . “We wilden echt geen anti-Gilbertstrategie toepassen en zo de koers bevriezen. Wij wilden die dag mee onze stempel drukken. De teammaats werkten al op de Wanne, de Stockeu en de Haute Levée, Fuglsang deed zijn deel op La Redoute en zelf leidde ik de beslissende demarrage in op de Roche aux Faucons.”

Met drie naar Ans
Schleck krijgt op de Roche aux Faucons broer Frank en Philippe Gilbert mee. Het trio rijdt in een ruk naar drie overblijvers van veertien aanvallers in de pré-finale: Jérôme Pineau, Greg Van Avermaet en Enrico Gasparotto. In volle finale moeten zij een voor een de rol lossen, waarna Gilbert en de broers Schleck samen naar Ans snellen.

Op zes kilometer van de finish test Gilbert zijn laatste rivalen. Tussen een horde van fans probeert hij een kloof te slaan op de Saint-Nicolas. Frank Schleck geeft geen krimp, maar Andy moet passen. “Het gemak waarmee Phil mijn aanval beantwoordde op de Roche aux Faucons, was al een indicatie”, lacht Schleck. “Met deze extra aanval zette hij nog eens in de verf dat hij die dag de beste van ons drieën was. Ach, we moeten er niet flauw over doen. Hij was onverslaanbaar.”

Gilbert valt aan op de Saint-Nicolas. De Schlecks kreunen – foto: Cor Vos

Dat merkt ook Philippe Gilbert zelf. “Andy kwam opnieuw aansluiten, maar in een woordenwisseling met zijn broer hoorde ik dat hij zich zou opofferen voor Frank. Dat maakte het iets gemakkelijker. Ik kon van dan af vol op hem focussen.” Uiteindelijk draait het duel uit op een sprint. Gilbert gaat van ver aan en klaart relatief gemakkelijk de klus. Tussen zijn fans geniet hij met volle teugen van de tot dan mooiste zege uit zijn carrière.

Ook Marc Sergeant ziet dat de broers Schleck zich letterlijk naar de slachtbank laten leiden. “Phil had onderweg zoveel indruk gemaakt, dat ze zelfs niet durfden aanvallen”, vermoedt de teammanager van weleer. “Wellicht waren ze bang op een counter te lopen. Als ze bij Gilbert bleven, werden ze sowieso tweede en derde. Met twee broers op het podium staan, is ook mooi.”

Luik feest
Gilbert viert in Ans. Met Patricia Zeevaert, zijn toenmalige echtgenote, en zoonlief Alan, die mee op het podium mag. Met Marc Sergeant. Ook ploegleider Dirk De Wolf is emotioneel en sponsor Marc Coucke geniet – volgens insiders van het toenmalige team iets té enthousiast – mee van het succes. Tezelfdertijd wordt in heel Luik gedanst en gedronken, niet in het minst in het Gilbert-dorp op La Redoute, waar naast een groot scherm ook een feesttent was opgetrokken. Later op de avond mengt de winnaar zich daar nog tussen zijn fans. Het moet gezegd: Gilbert is altijd een man van het volk gebleven.

De overwinning is niet alleen een mijlpaal in de carrière van Philippe Gilbert, het is ook het laatste hoogtepunt voor Omega Pharma-Lotto. Een week voor Luik-Bastenaken-Luik sijpelde immers het gerucht door dat de wegen van Omega Pharma (met Coucke als CEO) en de Belgische Nationale Loterij wel eens zouden kunnen scheiden. “Wegens een verschil in visie”, klonk het toen. Een breuk die de daaropvolgende maanden onafwendbaar blijkt en zelfs in de rechtbank eindigt.

Andy Schleck werd pas derde, maar ook hij houdt nog leuke herinneringen over aan La Doyenne 2011. “Ik beloofde een goede vriendin de dag voor Luik dat ik zou winnen en haar de bloemen zou schenken ter ere van haar verjaardag. Ze verjaarde immers de dag van de wedstrijd. Een beetje op zijn Frank Vandenbrouckes in Avila destijds, al won ik natuurlijk niet. Gelukkig leverde een derde plaats ook bloemen op. Wel, ik kan je vertellen dat zij intussen mijn vrouw is en we al tien jaar gelukkig samen zijn. Dit weekend vieren ook wij dus een beetje LBL 2011… ”

Wat volgde…

Sportief blijft het Philippe Gilbert in 2011 voor de wind gaan. “Ongelooflijk”, lacht Sergeant. “Overal waar hij aan de start stond, wilde hij winnen. Een gretigheid die ik later nog maar zelden bij een renner zag.” Gilbert wint de kermiskoers in Gullegem, pakt rit- en eindwinst in zowel de Ronde van België als de Ster ZLM Toer, kroont zich tot Belgisch kampioen in Hooglede-Gits en wint de openingsrit in de Tour de France, wat hem ook eens de gele trui oplevert.

Met privé-vliegtuig van Sint-Niklaas naar San Sebastián
Na de Tour wil de ploeg hem graag aan het werk zien in de Clásica San Sebastián. Maar Gilbert wilde ook financieel wat oogsten en rijdt na de Tour de criteriums van respectievelijk Aalst, Roeselare, het Noorse Kristiansand, Herentals en Sint-Niklaas. Om zich laat in de avond met een privé-vliegtuig naar Baskenland te laten vliegen.

“Waar hij pas rond half twee ’s nachts in bed verdween”, lacht Sergeant. “Maar wie was er de beste in San Sebastián? Jawel, Phil. Alles lukte, dat jaar. Ook de combinatie van de Canadese WorldTour-wedstrijden in Québec (1ste) en Montréal (3de) met de Grand Prix de Wallonie, amper drie dagen later, was geen probleem. Ook daar zette hij de finale naar zijn hand en won.”

Beschuldigingen
Een kleine bemerking: twee jaar later werd Gilbert verweten in zijn Lotto-periode overmatig gebruik gemaakt te hebben van cortisonen. “Met dank aan valse attesten van de ploegdokters”, klonk het in de media. Een beschuldiging die Gilbert zelf altijd heeft ontkend en dat doet Sergeant ook vandaag nog als we hem de vraag stellen.

“Als je goed rijdt, worden er altijd vragen gesteld. Zo gaat dat nu eenmaal. Philippe zijn sterkte was zijn drijfveer, de wil om alles te willen winnen. Dat had niets te maken met het gebruik van cortisonen. Dat het na zijn transfer naar BMC iets minder ging? Dat had te maken met de aanpassing aan een nieuwe ploeg. Hij is trouwens in 2012 wel wereldkampioen geworden toen hij al voor BMC reed. Vandaag zijn we tien jaar verder en is hij nog steeds een van de toppers. Al is hij dit jaar afgeremd door zijn knieblessure…”