Fietstoerisme 
Materiaalzone 
De glucosemonitor: wat is het en waarom is het verboden in het wielrennen?
Materiaalzone Door de diskwalificatie van Kristen Faulkner in Strade Bianche vanwege het gebruik van een glucosemonitor staat het apparaatje opeens volop in de spotlights. Het kleine meetinstrument op de arm van de Amerikaanste renster deed de nodige stof opwaaien. Maar wat is het eigenlijk? WielerFlits legt uit.
Strade Bianche was al lang en breed gefinisht, toen er op sociale media beelden opdoken van een knoopvormig product onder het wielershirt van Kristen Faulkner. Al vrij snel was duidelijk dat het eigenlijk maar om één ding kan gaan: een CGM, oftewel een Continuous Glucose Monitor.
Dat ze van dat product gebruikmaakte, is niets nieuws onder de zon, want de glucosemonitor is de voorbije jaren met rasse schreden populair geworden onder duuratleten uit verschillende sporten. Wat opvallend was, was dat ze het apparaatje ín koers op had, wat de UCI niet toestaat. Het gevolg: bijna anderhalve week na de finish van Strade Bianche werd ze alsnog gediskwalificeerd.
Wat is het?
De glucosemonitor die Faulkner gebruikte, betreft naar alle waarschijnlijkheid een Abbott Libre Sense van medisch apparatuur-gigant Abbott. De Abbott Libre Sense is een kleine sensor, die je met een speciale meegeleverde applicator op de huid van de bovenarm kan plaatsen. Vervolgens kan de monitor – in feite dus een sticker – 14 dagen blijven zitten en constant data verzenden over de hoeveelheid glucose in het lichaam van de gebruiker.
De medische versie van de Abbott Libre Sense – foto: Abbott
Die meting gaat niet om de bloedsuikerspiegel, maar om de hoeveelheid glucose in interstitiële vloeistof. Deze interstitiële vloeistof is een vorm van extracellulaire vloeistof, die de ruimte tussen cellen opvult. Meting van glucose in de bloedsuikerspiegel is accurater, omdat schommelingen van glucose in de interstitiële vloeistof achterlopen ten opzichte van de bloedsuikerpsiegel. Echter, het voordeel van metingen in de interstitiële vloeistof is dat er dus niet regelmatig bloed geprikt hoeft te worden.
De glucosemonitor is van origine een medisch product, dat is ontwikkeld om diabetespatiënten makkelijker inzicht te geven in de hoeveelheid glucose die zich in hun lichaam bevindt. De laatste jaren is de technologie ook overgewaaid naar de duursport.
Supersapiens
Koploper in de toepassing van glucosemeting in sport, is Supersapiens. Dit bedrijf werd enkele jaren geleden opgericht door Phil Southerland en biedt haar producten sinds het najaar van 2020 aan voor de consument. De naam van Phil Southerland komt wellicht bekend voor, want hij is tevens oprichter en manager van Team Novo Nordisk, een ploeg waar enkel coureurs rijden die type 1 diabetes hebben.
Zijn bedrijf ontwikkelde een applicatie om data die de Abbott Libre Sense-sensor verzamelt inzichtelijk te maken voor sporters. Daarnaast produceren ze een soort rubberen afdekking, die de sensor minder kwetsbaar moet maken. Onder andere Jumbo-Visma maakt al enkele jaren gebruik van de biosensor en het systeem van Supersapiens. Dat is geen toeval, want hoofd voeding van de ploeg, Asker Jeukendrup, is tevens betrokken als adviseur bij Supersapiens.
Dit bericht op Instagram bekijken
Het nut van een glucosemonitor, zoals Supersapiens, zit hem in het feit dat het de atleet in staat stelt nauwkeurig zicht op zijn energievoorraad te houden. Die energievoorraad bestaat niet enkel uit glucose, maar is – zeker bij intensieve inspanningen – wel een van de belangrijkste bronnen van energie.
Door in training gebruik te maken van de monitor, kan een atleet een hoop leren over hoe snel en hoeveel energie hij gebruikt bij bepaalde inspanningen. Met die informatie kan ook het voedingsplan voor trainingen of wedstrijden geoptimaliseerd worden, om te zorgen dat een coureur niet zonder energie komt te zitten.
Verboden
Voor de topatleet is de CGM dus een enorm nuttig product, maar gebruik in koers is dus verboden. Zo valt te lezen in de regelgeving van de UCI, waar onder artikel 1.3.006 onder andere het volgende staat: “Apparaten die andere fysiologische data vastleggen, inclusief enige metabole waarden zoals maar niet beperkt tot glucose of lactaat, zijn niet toegestaan in competitie.”
Coureurs met diabetes kunnen een uitzondering aanvragen om te mogen koersen met een glucosemonitor, zoals Stephen Clancy van Team Novo Nordisk – foto: Team Novo Nordisk
Waar één zin eerder nog valt te lezen dat het meten van hartslag, lichaamstemperatuur en zweetsnelheid wel is toegestaan, trekt de UCI dus de streep bij metabole waarden. Waarom dat precies zo is, is onduidelijk.
De UCI wilde niet reageren op vragen van WielerFlits over de regelgeving. Mogelijk heeft het te maken met de No Needle Policy, gezien voor de registratie van metabole waarden vaak een sensor in de bloedbaan nodig is.
Wat betreft de Abbott Libre Sense, spreekt Abbott overigens niet van het gebruik van een naald, maar van een filament. Er is dus officieel niet sprake van een naald die de bloedbaan in gaat, maar van een 5 millimeter lang gloeidraad dat in de huid wordt geplaatst.
Voorlopig ziet het er naar dat we de glucosemonitor niet vaker terug gaan zien in de koers, al zal de discussie daarover weer even worden aangezwengeld. Desalniettemin zal het gebruik van de apparaatjes steeds meer gemeengoed worden, nu meer en meer ploegen er de voordelen van in zien.
Dat de producent spreekt over een 'filament van 5 mm' in plaats van over een naald lijkt me vooral een poging om mensen met angst voor naalden niet bij voorbaat af te schrikken. Het ís natuurlijk gewoon een naald, maar dan geen holle waardoor je iets kan injecteren. Overigens, de 'no needle policy' van de UCI lijkt me niet beperkt tot intraveneus gebruik, maar omvat ook inspuitingen in spieren en pezen, toch?
Het is wel een mini prikje, natuurlijk. Een 0.4mm dikke 5mm lange elektrode in feite. ( even de dikte opgezocht )
Voor mensen die wel eens acupunctuur hebben gehad. Die naalden zijn 0.35-0.45mm. Dus ongeveer even dik. Je voelt t uiteraard wel.
quotes van een reviewer:
"The needle houses the filament that is inserted in the skin. The needle is the delivery mechanism for the filament. It gets the filament into the skin and then the needle comes out, leaving the filament left behind. It may look scary but in truth 95% of the time there is no pain."
hoe werkt t filament dan:
"The filament contains an enzyme called glucose oxidase, this enzyme reacts with the interstitial fluid, converts glucose to hydrogen peroxide. A current is then generated which is electronically transmitted to your reader or smartphone app."
https://notjustapatch.com/how-does-freestyle-libre-work/
Beter dan al die clickbait artikelen.
Het grote gevaar is dat sommige systemen (niet die van Abbott) constant waardes kunnen doorgeven naar een smartphone. En een signaal geven bij een bepaalde waarde. Zakt de bloedsuikerspiegel snel, dan zou de renner een signaal kunnen krijgen dat hij moet eten of drinken. Gedaan met de hongerklop dus. In de volgwagen zou je dan kunnen zien wat de renner voelt en of hij nog marge heeft om dieper te gaan.
Binnen afzienbare tijd gaan smartwatches trouwens de bloedsuikerspiegel meten door lasers door de huid de sturen, dat licht weerkaatst op bloed. Apple staat daar al ver mee. Dan gaan ze ook sporthorloges mogen verbieden.