De druk op het Limburgse landschap is op momenten nog nooit zo groot geweest als tegenwoordig. Dit baart een groot aantal organisaties binnen de fietswereld zorgen. Zij vinden dat er iets moet gebeuren om Zuid-Limburg op een duurzame manier bereikbaar en leefbaar te houden, zodat het er veilig recreëren, wonen en werken is.

Niets doen is geen optie
“Willen we onze mooie regio leefbaar houden voor zowel bewoners als recreanten dan zullen we met z’n allen hier de schouders onder moeten zetten. Niets doen is geen optie meer in een regio waar wij zo graag wonen, waar toeristen graag naar toe komen en waar duizenden mensen hun boterham verdienen aan het fraaie landschap en diezelfde toerist”, aldus initiatiefnemer George Deswijzen.

Netwerk
De zorgen worden gedeeld door een groot aantal organisaties binnen de Limburgse fietswereld. Op initiatief van Stichting Mountainbike Ontwikkeling Zuid-Limburg (MOZL) en Limburg Cycling kwamen deze organisaties met vertegenwoordigers van de fietssector, toeristische sector, toertocht organisatoren, overheden, agrarische sector, koepelorganisaties en de medische wereld samen tijdens de ‘Expertmeeting Fietsdrukte en -veiligheid’.

Zij willen de boodschap afgeven dat er iets moet gebeuren om Zuid-Limburg op een duurzame manier bereikbaar en leefbaar te houden, zodat het er veilig recreëren, wonen en werken is. “De bereidwilligheid en eensgezindheid van de aangesloten organisaties laat zien dat er draagvlak is om nu door te pakken” aldus Deswijzen. Een visie die gedeeld wordt door de Lijn 50 gemeenten.

Toerfietsers op de Keutenberg. Foto: Raymond Kerckhoffs

De lijn-50 gemeenten zijn de afgelopen maanden achter de schermen bezig geweest om begin 2021 met inwoners, ondernemers en weggebruikers aan tafel te gaan. De gemeenten richten zich op een bredere scoop van gebruikers, waaronder fietsers. “Dat twee partijen nu zo intensief bezig zijn met hetzelfde vraagstuk benadrukt de noodzaak. Door krachten te bundelen en samen op te trekken kan er nog meer slagkracht gecreëerd worden”, aldus burgemeester Akkermans, woordvoerder namens de kerngroep “Toeristisch recreatief verkeer Lijn 50”.

Druk
De vele recreatiestromen, waaronder wandelaars, dagjesmensen, gezinnen, wielrenners, mountainbikers, e-bikers en ruiters weten Zuid-Limburg steeds beter, in grotere aantallen en over een langere periode te vinden. Deze ontwikkeling gaat niet onopgemerkt voorbij. Steeds meer bewoners en recreanten onderling storen zich aan het feit dat de wegen en paden in het gebied almaar drukker worden. Het imago van deze groep recreanten wordt er niet beter op, waarbij een deel van de fietsers ook nog eens onvoldoende beschermt en matig voorbereid op pad gaan.

Actiepunten

De eerste bijeenkomst leverde een lijst met concrete actiepunten op waaronder:

• Aanbieden van alternatieve (minder drukke) fietsroutes
• Oproep om een helm te dragen, ook door e-bikers
• In samenwerking met dealers aanbieden van gratis e-bike fietscursussen
• Aanhaken bij én proactief inzetten van campagnes over houding en gedrag.

Daarnaast zijn er ook actiepunten geformuleerd waarbij overheidssteun noodzakelijk is. Denk aan het verbeteren van de fiets-infrastructuur door bijvoorbeeld het aanleggen van fietstunnels en het veiliger maken van bepaalde fietspaden.

Verkeersslachtoffers
Het aantal verkeersslachtoffers onder fietsende ouderen neemt toe. 60-plussers vormen bijna driekwart (72%) van het totaal aantal fietsdoden en 70-plussers ruim de helft (59%). Van de ongeveer 13.900 ernstig gewonde fietsers in 2018 was bijna een derde 70 jaar of ouder. De afgelopen zomer hebben we op onze intensive care in Maastricht veel ernstig hersenletsel patiënten gezien door een ongeluk.

Opvallend daarbij het aantal e-bikers en fietsers zonder helm, aldus Marcel Aries, neuroloog- intensivist in MUMC+. Het SWOV (Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Veiligheid) benadrukt dat er niet één, allesomvattende maatregel is om het veiligheidsprobleem van (oudere) fietsers op te lossen. Een combinatie van infrastructurele en voertuig-technische maatregelen, ondersteund door gerichte educatie en goede beschermingsmiddelen, kan evenwel bijdragen aan de veiligheid voor de fietsers.

De Camerig is voor veel toerfietsers een uitdaging. Foto: Raymond Kerckhoffs

Goed voorbeeld doet volgen
Milan van Wersch, manager van Limburg Cycling geeft aan trots te zijn op deze eerste stap: “We laten als fiets(gerelateerde) organisaties vooral zien dat we naar onszelf kijken en niet naar anderen wijzen om met oplossingen te komen. Dat doen we al door afspraken te maken over wielerevenementen en het inzetten van campagnes en dat blijven we ook doen.Hopelijk volgen vertegenwoordigers van andere recreatiestromen ons voorbeeld.”

Ger Wagemans, voorzitter van MOZL, ondersteunt dit “We leven en recreëren met velen op een stukje Nederland ter grootte van een spreekwoordelijke postzegel. Naarmate de druk op dit gebied toeneemt blijkt hoe zeer de irritaties over en weer lijken toe te nemen, met alle gevolgen van dien. De sleutel is respect en meer begrip voor elkaar, daar gaan we voor.”